^ ^ InArfcAy iwUimt uu Mnłefic inwestowania na rynkach kapitałowych
(głównie dywidendę). W praktyce przy ich obliczaniu przyjęte stopy zwrotu są czę, sto zbyt wysokie, ponieważ nie uwzględniają np. podatków.
Znaczenie indeksów giełdowych moZna rozpatrywać w wymiarze:
• mikro, czyli potrzeb oceny tendencji giełdowych przez inwestorów indywidua), nych i instytucjonalnych;
• mezo, a więc potrzeb oceny kondycji spółek giełdowych według sektoró* i atrakcyjności inwestowania w poszczególne sektory;
• makro, czyli konieczności oceny stanu gospodarki danego kraju na podstawie kondycji ekonomicznej licznych spółek notowanych na rozwiniętym rynku gid. dowym i jego tendencji rozwoju.
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie w styczniu 1997 r. zarejestrowała swoje indeksy jako znaki towarowe. Oznacza to, że ich stosowanie wymaga zawarcia z tą giełdą umowy licencyjnej.
Kondycja ekonomiczna spółek giełdowych i ich wartość rynkowa znajduje odzwierciedlenie w tendencjach wartości indeksów giełdowych. Obecnie w Polsce inwestorzy coraz częściej reagują na kształtowanie się nie tylko indeksów rynkowych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, lecz także na wzrosty i spadki indeksów rynkowych na różnych światowych giełdach. Wynika to z procesów globalizacji rynków kapitałowych i konieczności profesjonalnego zarządzania portfelami głównie inwestorów instytucjonalnych, a także z coraz bardziej racjonalnych, profesjonalnych zachowań inwestorów na giełdzie. W początkowym okresie funkcjonowania GPW zainteresowanie indeksami giełd zagranicznych było znikome, ponieważ dominowali drobni inwestorzy indywidualni (często nieprofesjonaliści), charakteryzujący się irracjonalnymi zachowaniami na rynku papierów wartościowych.
We współczesnym świecie istnieje wiele indeksów giełdowych, najbardziej znany to Dow-Jones i Standard & Poor’s 500. Indeks Dow-Jones jest obliczany od ponad 100 lat, a pierwszy DJIA (Dow Jones Industrial Average) obliczył Ch. Dow w 1884 r. na podstawie akcji 11 spółek.
Indeks DJIA jest najstarszym i najbardziej znanym indeksem giełdowym, który opisuje tendencje na nowojorskiej giełdzie akcji (New York Stock Exchange). Regularnie był on obliczany od 1886 r. na podstawie akcji 12 spółek, od 1916 r. liczba uwzględnianych spółek wzrosła do 20, a w 1928 r. — do 30 [33]. Obecnie w indeksie tym utrzymano liczbę 30 spółek przemysłowych, dużych i znanych (Coca Cola, McDonalds, IBM, Boeing). Spółki te reprezentują prawie jedną piątą wartości rynkowej wszystkich amerykańskich akcji i są liderami w swoich branżach.
(8.1)
gdzie:
p — cena akcji »-tej spółki w okresie t,
J — dzielnik przyjęty w okresie t,
I =30.
Indeks DJIA, jest prosty w swojej konstrukcji, ponieważ stanowi sumę akcji 30 spółek w danym okresie, korygowaną za pomocą dzielnika. W momencie utworzenia tego indeksu dzielnik ten wynosił 30, a obecnie wynosi mniej niż \ [12]. Stało się to na skutek wypłacania przez spółki dywidendy, podziału akcji spółek i zmian spółek w indeksie, co wymagało zagwarantowania porównywalności wyników obliczeń. W indeksie DJIA akcje o wyższych cenach mają zatem większy wpływ na jego wartość niż akcje o niższych cenach.
Inne wskaźniki typu Dow-Jones oblicza się według takiej samej formuły, jak DJIA. Są to indeksy: DJTA (Dow Jones Transportation Average) obliczany dla 20 spółek transportowych, DJUA (Dow Jonę Utilities Average) dla 15 spółek użyteczności publicznej, a także DJCA (Dow Jones Composite Average) dla 65 spółek uwzględniających w budowie wskaźniki DJIA, DJTA i DJUA.
Indeks Standard & Poor’s 500 (S&P 500) również opisuje tendencje na giełdzie w Nowym Jorku. Od 1926 r. był on obliczany na podstawie 233 spółek, a od 1957 r. — 500. Aktualnie są to akcje 400 spółek przemysłowych, 40 spółek użyteczności publicznej, 20 spółek transportowych i 40 instytucji finansowych. Indeks ten jest uważany za standard dla oceny funkcjonowania rynku akcji spółek amerykańskich o dużym kapitale, ponieważ są to akcje głównych firm w wiodących branżach gospodarki. Wartość indeksu Standard & Poor’s 500, czyli indeksu SPr w okresie t, oblicza się według formuły:
gdzie:
-