Konstytucja materialna - całokształt obowiązujących w państwie norm, zwłaszcza podstawy ustroju politycznego państwa.
Materia konstytucyjna to treści normujące zasadniczo: bezpieczeństwo jednostki, prawo do życia, wolność sumienia i poglądów, wolność działania jednostki, równość wobec prawa i równość praw jednostek.
Zasady systemu prawa.
1. Zasada hierarchiczności (buduję strukturę pionową).
Kryteria (zasady organizujące) hierarchiczności systemu prawa:
1. Mocy obowiązującej.
Zasada - akt prawny wyższego stopnia jest podstawą ustanowienia (upoważnieniem) aktu niższego stopnia i jest wobec niego nadrzędny.
2. Podmiotowe (w sensie organu ustanawiającego).
Zasada - organy władzy ustawodawczej stanowią akty wyższego rzędu, organy wykonawcze akty niższego rzędu.
3. Przedmiotowe.
Zasada - akty prawne regulujące treści merytorycznie najważniejsze zajmują relatywnie wyższą pozycję w hierarchii.
2. Zasada niesprzeczności - idealistyczne założenie doktrynalne; postulat do normodawcy traktujący system prawa jest wolny od niezgodności sam w sobie. Nakłada obowiązek traktowania prawa przez organy je stosujące jako niesprzeczny w treści norm prawnych (normy są koherentne-niesprzeczne).
Rodzaje występujących sprzeczności:
a) logiczne - istnienie zakazu i nakazu w dwóch oddzielnych normach.
b) logicznie przeciwstawne - istnienie dwóch nakazów sprzecznych względem siebie.
c) prakseologiczne - istnienie sprzecznych skutków prawnych wywołanych przez normy.
Reguły kolizyjne są to dyrektywy wskazujące sposób usunięcia kolizji norm prawnych.
I stopnia
a) reguła hierarchiczności: „Lex superior derogat legi inferiori”.
b) reguła temporalna: „Lex posterior derogat legi proiri”.
c) reguła merytoryczna: „Lex specialis gerogat legi generali”.
II stopnia tzw. metareguły usuwają kolizję między regułami I stopnia
a) „Lex superior generali derogat legi inferiori speciali”.
b) „Lex superior prior gerogat legi inferiori posteriori”.
c) „Lex pioir speciali derogat legi posteriori generali”.
3. Zasada zupełności - polega na obowiązku przyjęcia przez organy stosujące prawo