42508

Przysługuje wszystkim/każdemu czyje konstytucyjne prawa i wolności zostały naruszone. Należy wyczerpać przyznaną drogę prawną.

Środek subsydiarny (pomocniczy) przysługuje po wyczerpaniu wszystkich środków.

Jest niezależna od obywatelstwa (cudzoziemca nie może jednak dotyczyć prawa azylu, praw zastrzeżonych dla obywatela np. prawo wyborów do Sejmu i Senatu).

Osoby prawne prywatne mogą wnosić skargę, ALE! Osoby prawne prawa publicznego nie mogą wnieść, bo one musiałyby czynić to przed samym sobą (nie są uprawnione). SK 70/05 (w pełnym składzie) TK potwierdził, że osoby prawne prawa publicznego nie są uprawnione, ale może wystąpić z wnioskiem. Dodatkowo Łętowska stwierdziła, że gmina, gdy nie działa jako gmina, powinna mieć możliwość wniesienia skargi konstytucyjnej (zdania odrębne).

Zakres przedmiotowy (w Polsce wąski model skargi - kierowany tylko i wyłącznie wobec normy prawnej). Można kwestionować w drodze skargi przepis stanowiący podstawę ostatecznego orzeczenia sądowego. Czyli chcąc wnieść skargę należy wykorzystać wszystkie dostępne procedury i dotyczą przepisu prawnego, nie można zakwestionować działania sądu, tylko przepis, który pojawił się w sentencji orzeczenia (ostateczne - nie można się odwołać, nie ma środka odwoławczego).

O prawomocności orzeczenia decydują przepisy poszczególnych procedur.

Kasacja od orzeczenia nie zawsze przysługuje,

Jednostka może doprowadzić do wyeliminowania przepisu. Skarga służy tylko i wyłącznie ochronie konstytucyjnych praw i wolności. Wzorcem kontroli są przepisy Konstytucji.

Wyróżniamy dwa modele skargi:

■    Wąski - Polska, Rosja, Węgry.

■    Szeroki - Niemcy, praktycznie wszystkie systemy prawne (jest to skarga kierowana na działanie wszystkich władz - sądowniczej, wykonawczej, ustawodawczej).

Dostępność skargi:

■ Przymus adwokacko - radcowski - albo radca albo adwokat mogą sporządzić, chyba że osoba posiada tytuł prof. Dr hab. Nauk prawnych (służy to ochronie przed nadmiernym wpływaniem skarg).

■    Wolna od opłat

■    1 sędzia rozpatruje wstępnie, jak odrzuci to jest zażalenie, wiele skarg ma braki formalne.

■    Skarga wnoszona w terminie zawitym - 3 miesiące od doręczenia prawomocnego wyroku/decyzji/rozstrzygnięcia.