42671

dzieci w wieku 6-7 lat, a nauka trwała 8-12 lat. Uczniów szkól średniowieczycli określano pojęciem scholar i dotyczyło ono zarówno uczniów szkół elementarnych i partykularnych, jak i tych, którzy pobierali nauki w uniwersytetach, chociaż w tym ostatnim przypadku używano równorzędnie pojęcia student. Uczono w różnych miejscach: w krużgankach kościelnych, pod zadaszonymi częściami różnych budynków, czasem w budynkach. Bardzo często zajęcia odbywały się na placach miejskich albo ulicach. Z upływem czasu uczący coraz częściej wynajmowali dla siebie i swoich uczniów jakieś pomieszczenia, w których uczono się siedząc na podłodze. Ławki i krzesła to udogodnienie, które pojawiło się dopiero w późnym średniowieczu^...) Pierwszy etap kształcenia, czyli tak zwane trivium, polegał na nauczaniu gramatyki, której przedmiotem był język łaciński. Zajęcia z tego przedmiotu składały się z części teoretycznej, gdzie za podstawę nauczania służyły pisma autorów antycznych i praktycznej, w której główną rolę odgrywała poezja antyczna, będąca punktem wyjścia do ćwiczeń gramatycznych.

Drugim przedmiotem, którego nauczano w ramach tńvium była retoryka rozumiana jako sztuka przemawiania i pisania listów. Miała ona duże znaczenie zwłaszcza w tych szkołach, których zadaniem było przygotowanie absolwentów do pracy w kancelariach prawniczych i sądach - państwowych i kościelnych, ale także w kształceniu kupców.(...) Trzecim przedmiotem wchodzącym w skład trivium była dialektyka, najbardziej abstrakcyjna z tych trzech nauk, wprowadzająca w arkana logicznego myślenia i prowadzenia dysput. W programach nauczania dialektyka była często wymieniana z logiką.(...)

W XII w. nastąpił szybki rozwój szkolnictwa. Bardzo prężnie rozwijały się szkoły w dużych ośrodkach miejskich, a także takie szkoły specjalistyczne jak działająca od IX w. szkoła medyczna w Salemo, której rozkwit nastąpił w XII w., albo dniga słynna szkoła medyczna w Montpellier, która powstała jako zawodowa korporacja lekarzy, a w początkach XIII w. uzyskała status uniwersyteckiego fakultetu medycznego. Rozwój szkół doprowadził już w XII w. do pojawienia się uniwersytetów. Powstawały one zarówno jako związek kilku działających