43073

Powstanie spółki akcyjnej wiąże się z zebraniem kapitału zakładowego, zwanego kapitałem akcyjnym. Nie można go utożsamiać z majątkiem spółki. W toku swej działalności majątek spółki może ulegać zwiększeniu lub zmniejszeniu wskutek prowadzenia określonej działalności gospodarczej, natomiast wysokość kapitału zakładowego pozostaje niezmieniona (chyba że w szczególnym, przewidzianym przez prawo trybie nastąpi zmniejszenie lub zwiększenie tego kapitału). Kapitał zakładowy może być pokryty wkładami pieniężnymi, wkładami niepieniężnymi, albo w jeden i drugi sposób łącznie.

Zawiązanie spółki akcyjnej następuje w zasadzie z chwilą objęcia wszystkich akcji. Akcje nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej.

Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz.

Gdy przesłanki powstania spółki zostały spełnione, zarząd zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego celem dokonania wpisu do rejestru. Zgłoszenie powinno m.in. określać firmę, siedzibę i przedmiot działalności spółki, wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji, nazwiska i imiona członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki, nazwiska i imiona członków rady nadzorczej. Do zgłoszenia należy dołączyć w szczególności statut, akty notarialne o zawiązaniu spółki i objęciu akcji, oświadczenia wszystkich członków zarządu, że wymagane wpłaty na akcje oraz wkłady niepieniężne zostały dokonane, oraz dokument stwierdzający ustanowienie organów spółki z wyszczególnieniem ich składu osobowego.

Dowodem udziału w kapitale zakładowym spółki akcyjnej jest własność akcji.

Akcja jest papierem wartościowym (dokumentem) o określonej wartości nominalnej. Każda akcja jest ułamkową częścią kapitału zakładowego. W szczególności należy wyróżnić akcje imienne oraz na okaziciela, akcje zwykłe i uprzywilejowane, akcje opłacane w formie pieniężnej oraz wydawane w zamian za wkłady rzeczowe (tzw. aporty).

Zarząd spółki obowiązany jest prowadzić księgę akcji imiennych (tzw. księgę akcyjną), w której wpisuje się imię i nazwisko akcjonariusza, wysokość dokonanych wpłat oraz ewentualne wpisy o przeniesieniu akcji na inną osobę. Przepisy przewidują możliwość przekształcenia akcji na okaziciela na imienne i odwrotnie, jeśli przepisy i statut nie stanowią inaczej. Akcje wydawane za wkłady niepieniężne muszą pozostać imienne co najmniej do dnia zatwierdzenia przez najbliższe zwyczajne walne zgromadzenie sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym nastąpiło pokrycie tych akcji. W ciągu tego okresu nie mogą być zbyte ani zastawione.

Zasadnicza różnica między akcjami imiennymi i na okaziciela ujawnia się w sposobie ich zbywania. Przede wszystkim należy podkreślić, że generalną regułą w naszym systemie prawnym jest zbywalność akcji. Jednak przeniesienie akcji imiennych może być uzależnione przez statut od zezwolenia spółki bądź może być ograniczone w inny sposób. Zbywalność akcji może być ponadto ograniczona umownie na pewien czas. Zbycie akcji na okaziciela następuje przez przeniesienie własności dokumentu wraz z jego wydaniem. Zbycie akcji imiennych odbywa się przez pisemne oświadczenie na samej akcji lub na świadectwie tymczasowym bądź na osobnym dokumencie i przez wręczenie nabywcy akcji lub świadectwa tymczasowego.

Tekst akcji nie jest dowolny. Każda akcja musi odpowiadać pewnym wymogom formalnym, a w szczególności powinna zawierać w tekście szereg danych, pozwalających zidentyfikować, o jaką akcję, jakiej wartości i jakiej firmy chodzi. W związku z tym akcja musi w treści określać m.in. firmę i siedzibę spółki, wartość nominalną