43076

SPRZEDAŻ NA RATY

W sytuacji nasyconego rynku sprzedaż na raty jest formą dającą znaczne korzyści zarówno sprzedawcy, jak i kupującemu. Sprzedawca przez rozszerzenie sprzedaży ratalnej może ułatwić sobie zbyt towarów, co jest szczególnie ważne przy słabej sile nabywczej ludności. Kupujący z kolei ma możliwość otrzymania określonych artykułów przed zapłaceniem pełnej ceny.

Przez sprzedaż ratalną kodeks cywilny rozumie sprzedaż rzeczy ruchomych osobie fizycznej za cenę płatną w określonych ratach, jeżeli według umowy rzecz ma być kupującemu wydana przed całkowitym zapłaceniem ceny.

Przepisy o umowie sprzedaży na raty zmierzają przede wszystkim do zapewnienia ochrony zarówno sprzedawcy, jak i kupującemu. Sprzedawca chroniony jest przed niesumiennością nabywcy, który z przyczyn zawinionych, a niekiedy nawet niezawinionych opóźnia się ze spłacaniem rat. Kupujący chroniony jest przed zbyt uciążliwymi warunkami, jakie mógłby mu niekiedy dyktować sprzedawca, będący stroną ekonomicznie silniejszą, np. w wypadkach niezapłacenia raty w terminie.

Podstawowe obowiązki stron to odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi, która może być przez umowę ograniczona lub wyłączona tylko w wypadkach przewidzianych przepisami szczególnymi. Umowa nie może również utrudniać kupującemu wykonania uprawnień z tytułu rękojmi.

Obowiązkiem kupującego jest terminowe płacenie rat Przepisy zezwalają również na przedterminowe płacenie rat. W takim wypadku kupujący może odliczyć kwotę odpowiadającą wysokości stopy procentowej NBP. Konsekwencje związane z niepłaceniem rat przez kupującego przewidziane są k.c. Przede wszystkim umowa w takim wypadku może zastrzegać natychmiastową wymagalność nieuiszczonej ceny. Zastrzeżenie takie jest skuteczne jednak tylko wtedy, gdy było uczynione na piśmie przy zawarciu umowy, a kupujący jest w zwłoce z zapłatą co najmniej dwóch rat, łączna zaś suma zaległych rat przewyższa jedną piątą część umówionej ceny.

Sprzedawca może odstąpić od umowy z powodu niezapłacenia ceny tylko wtedy, gdy kupujący jest w zwłoce z zapłatą co najmniej dwóch rat, a łączna suma zaległych rat przewyższa jedną piątą część umówionej ceny. W takim wypadku sprzedawca powinien wyznaczyć kupującemu odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości, z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniony do odstąpienia od umowy.

Strony w umowie sprzedaży ratalnej nie mogą wprowadzić postanowień mniej korzystnych dla kupującego od wyżej wymienionych. Gdyby to zrobiły, zamiast postanowień wprowadzonych do umowy stosowane byłyby odpowiednie przepisy k.c. Przytoczone wyżej rozwiązania prawne stosowane są odpowiednio w przypadkach, gdy rzecz ruchoma zostaje sprzedana osobie fizycznej korzystającej z kredytu udzielonego w tym celu przez bank, jeżeli kredyt ten ma być spłacony ratami, a rzecz została kupującemu wydana przed całkowitą spłatą kredytu.