43218

Interwencje kryzysowe

Interwencja kryzysowa jest działaniem zmierzającym do odzyskania przez osobę dotkniętą kryzysem zdolności jego samodzielnego rozwiązania. Kryzysy mogą mieć różny charakter: rozwojowy, sytuacyjny, egzystencjalny, środowiskowy. Ich cechą wspólną jest to, że jednostka odbiera sytuację jako niemożliwą do wytrzymania i do rozwiązania dotychczas stosowanymi sposobami zaradczymi. Kryzys jest momentem zwrotnym, stanem, który cechuje się dużym napięciem emocjonalnym, uczuciem przerażenia, obawą przed utratą kontroli i poczuciem bezradności oraz przed różnymi formami dezorganizacji zachowania i objawami somatycznymi. Osoba przeżywająca taki stan, ze względu na ograniczenie bądź wyczerpanie własnych możliwości rozwiązania problemu, wymaga pomocy z zewnątrz. Istnieją ośrodki interwencji kryzysowej, które działają często jako rodzaj pogotowia, są czynne przez całą dobę. Proponują one pomoc w złagodzeniu cierpienia i bezradności, w odzyskaniu sił oraz kontroli nad własnym życiem, interwencję w środowisku, fachową informację i w wyjątkowych sytuacjach czasowe schronienie. W ramach tych ośrodków działają również telefony zaufania.

Od osób prowadzących interwencje kryzysowe oczekuje się nie tylko uniwersalnych umiejętności zawodowych w obszarze pomocy psychologicznej, ale również doświadczenia zawodowego, opanowania, kreatywności i elastyczności, energii, refleksu w myśleniu, odwagi, optymizmu, wiary w zdolność człowieka do zmiany8.

Interwencja kryzysowa nie jest ani typowym poradnictwem, ani psychoterapią. Różnice dotyczą celu, czasu, zakresu i metod działania. W interwencji trwającej do 120 minut osoba pomagająca musi szybko zdiagnozować sytuację kryzysu, zidentyfikować możliwości klienta i zaplanować działania tak, aby jak najszybciej przywrócić mu zaburzoną równowagę. Zatem praca skoncentrowana jest na „tu i teraz" i na konkretnej, wąskiej sytuacji.

Szczególnym rodzajem interwencji kryzysowej może być debriefing psychologiczny, metoda pomocy psychologicznej pozwalająca w dość szybki sposób zredukować efekty stresu pourazowego u osób, które były świadkami sytuacji traumatycznej. Chodzi o usuwanie negatywnych skutków traumy i wsparcie osób bez konieczności prowadzenia długoterminowej psychoterapii. Pomoc taką oferuje się uczestnikom katastrof, klęsk żywiołowych i wypadków oraz służbom pracującym przy usuwaniu skutków tych wydarzeń (strażacy, policjanci). W odróżnieniu od psychoterapii stosowanej przy leczeniu PTSD (stresu pourazowego), debriefing jest metodą, która ma działać szybko i może przynieść dość efektywną pomoc i wsparcie jednocześnie dużym grupom osób. Sesja debriefingu trwa zwykle około 3 godzin, podczas których uczestnicy dowiadują się, co może się z nimi dziać, mają szansę zrozumieć proces traumatyczny i upewnić się w tym, że to, co się z nimi dzieje, jest normalne, a nie jest objawem chorobowym.