5332217722

Pedagogika specjalna

morządy terytorialne zostały zobowiązane do działań, zmierzających do wyrównywania szans osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. Rehabilitacja i usługi rehabilitacyjne spełniają istotną rolę w działaniach na rzecz osób niepełnosprawnych, zwłaszcza w zakresie: wczesnego wykrywania, diagnozowania i interwencji w ograniczaniu skutków niepełnosprawności; opieki medycznej nad osobą niepełnosprawną i procesu jej leczenia; doradztwa socjalnego i psychologicznego; szkolenia w zakresie samoobsługi, poruszania się i komunikowania, wykonywania codziennych czynności; rozwijania i przywracania osobom niepełnosprawnym zdolności wykonywania podstawowych czynności; przygotowania do w miarę samodzielnego życia w społeczeństwie; stwarzania warunków i możliwości do kontaktów ze środowiskiem społecznym; zapewnienia i dostarczenia środków kompensujących utratę danej funkcji, w' tym zwłaszcza środków technicznych (m in. przedmiotów ortopedycznych, środków osobistych i pomocniczych, sprzętu rehabilitacyjnego itp) oraz innych środków ułatwiających osobom niepełnosprawnym przystosowanie lub readaptację społeczną; kształcenia specjalnego osób ciężko poszkodowanych.

Projektując oddziaływania rehabilitacyjne należy w większym zakresie kreować przyjazne środowisko bez barier ekonomicznych, prawnych, urbanistycznych i architektonicznych.

W systemie rehabilitacji środowiskowej uczestniczą między innymi placówki służby zdrowia i oświatowe, służby socjalne, komunikacja, handel, administracja budynków, placówki kulturalne, organizacje pozarządowe oraz wolontariusze.

Tak realizowana rehabilitacja jest wyrazem nowego podejścia opartego o koncepcję normalizacji. Podstawowa teza tej koncepcji głosi: osoby niepełnosprawne powinny żyć w warunkach w maksymalnym stopniu przypominających warunki życia ludzi zdrowych.

Za najważniejsze zadania w tym zakresie Komisja Europejska uznała ustalenie jasnych celów, którymi są: wspieranie niepełnosprawnych w uzyskiwaniu zatrudnienia oraz tworzenie szans do uzyskiwania przez nich wykształcenia i możliwości przekwalifikowania; osobom niepełnosprawnym należy zapewnić możliwości korzystania z usług społecznych na równych prawach z innymi, co oznacza likwidowanie barier architektonicznych, szczególnie mających wpływ na dostęp do rynku pracy; edukacja osób niepełnosprawnych powinna odbywać się w systemie powszechnym, co zapewnia lepsze przygotowanie tych ludzi do podejmowania zatrudnienia.

Międzynarodowa klasyfikacja i normy Unii Europejskiej postrzegają niepełnosprawność i funkcjonowanie człowieka jako zjawisko wielowymiarowe (rys. 1.).

Stan zdrowia

i    i

Uszkodzenie    Aktywność    Uczestm czenie

(funkcjonowanie, budowa) i( ograni czenie aktywności )i (utrudnienie, ograniczenie

Rys. 1. Interakcyjny model powstania upośledzenia według ICIDH (Ustun, 1998, s. 18)

Konspekt nr 4/2006 (27)