dycznych, trzeci zaś etap dąży do sformułowania zaleceń i możliwości działań dotyczących nowych technologii informacyjnych na terenie placówek kształcących uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
W Słowacji i w Polsce realizacja pierwszego etapu badań została zakończona.
Przy pomocy kwestionariusza KKGA 3/3033/05 zebrano dane dotyczące wykorzystania technologii informacyjnych w szkołach kształcących uczniów niepełnosprawnych na różnych poziomach. Kwestionariusze wypełnili nauczyciele z 80 placówek. Analizie poddano 27 ankiet ze szkół integracyjnych, 19 ankiet z zespołów szkół specjalnych, 27 ankiet ze specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, 2 ankiety z przedszkoli specjalnych, 2 ankiety z ośrodków rehabilitacyjnych i 3 ankiety z uczelni wyższych, na których studiują osoby niepełnosprawne.
Wstępna analiza zebranego materiału badawczego wskazuje, że technologie informatyczne znalazły swoje miejsce w systemie edukacyjnym. Szkoły integracyjne wykorzystują w kształcenie uczniów niepełnosprawnych 101 programów komputerowych, zespoły szkół specjalnych wymieniły 54 programy, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze - 96 programów, przedszkola specjalne - 13 programów, ośrodki rehabilitacyjne - 4 programy, zaś uczelnie wyższe podały, że studenci niepełnosprawni korzystają z programów ogólnodostępnych
Placówki często korzystają z następujących programów komputerowych: BoardMaker - Picture Communication Symbols, Microsoft Power Point, Microsoft Office.
Według ankietowanych, średni czas pracy ucznia niepełnosprawnego z komputerem w klasach integracyjnych oraz specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych wynosi 30% z czasu przewidzianego na edukację, w zespołach szkół specjalnych - 28%, w przedszkolach specjalnych - 13%. W placówkach tych komputer najczęściej stosowany jest podczas rewalidacji indywidualnej i na zajęciach informatycznych.
Jako dodatkowe urządzenia, wspomagające pracę z uczniami niepełnosprawnymi, ankietowani wymieniali najczęściej: skaner, projektor multimedialny, drukarkę, internet, aparat cyfrowy, głośniki. Specjalne urządzenia peryferyjne wykorzystywane w edukacji specjalnej to -w opinii nauczycieli - adaptowane klawiatury ! (ergonomiczne, alternatywne, Macro, zminimalizowane) oraz nakładki ochronne na klawiaturę, wskaźniki na głowę - headpointery, myszy komputerowe - Trackballe, tablet graficzny : (z panelem dotykowym), cyfrowy korektor mowy.
W szkołach integracyjnych na 27 placówek 11 (40,7%) nie wykorzystuje żadnych urządzeń peryferyjnych, w zespołach szkół specjalnych na 17 placówek aż 9 (53%) nie używa żadnych dodatkowych urządzeń, w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych na 27 placówek 6 (22%) nie korzysta ze specjalistycznego sprzętu ułatwiającego pracę z komputerem uczniom niepełnosprawnym. Przedszkola specjalne, placów-I ki rehabilitacyjne i uczelnie nie wykorzystują j żadnych dodatkowych pomocy.
Szczegółowe opracowanie uzyskanych wyników badań przedstawiono podczas 16. Ogólnopolskiego Sympozjum Naukowego Komputer w edukacji, które odbyło się w Krakowie • w dniach 29-30 września 2006.
Wstępne wyniki przeprowadzonych badań w ramach w projektu KEGA 3/3033/05 dobitnie wskazują, że technologie informacyjne powoli zajmują stale miejsce w edukacji specjalnej.
. Komputer doskonale symuluje różnorodne sytu-! acje dydaktyczne, jest cierpliwy i obiektywny, j daje uczniom możliwość indywidualnej pracy i i stymuluje do samodzielnego rozwiązywania
1
\ problemów, dostarczając rozlicznych bodźców \ aktywizujących i mobilizujących. 1 choć w pełni | nie zastąpi nauczyciela, stał się obecnie nieodzownym narzędziem pracy pedagoga spe-i cjalnego.
j Są jednak w Polsce placówki kształcące uczniów niepełnosprawnych, które tylko w niewielkim zakresie lub wcale nie wykorzystują technologii informatycznych. Szkoły te nie dys-
Konspekt nr 4/2006 (27)