43226

Umiejętności ważne dla rozumienia siebie i innych: słuchanie, prowadzenie ukierunkowanej rozmowy, odzwierciedlanie, podsumowywanie, udzielanie informacji zwrotnych,    interpretowanie,    informowanie.

Umiejętności dawania wsparcia i postępowania w sytuacjach kryzysowych: wspieranie, interweniowanie w kryzysie, wzmacnianie poczucia tożsamości i spójności „ja".

Umiejętności powodowania pozytywnych działań i zmiany zachowania: rozwiązywanie problemów i podejmowania decyzji, wywoływanie zmiany zachowania. W zasadzie żaden kierunek studiów (również psychologia) nie gwarantuje zdobycia takich umiejętności. Trzeba się ich nauczyć na różnych dodatkowych kursach i szkoleniach.

W literaturze wyróżnia się profesjonalną i nieprofesjonalną pomoc psychologiczną.

Profesjonalna pomoc psychologiczna jest określona w sposób formalny i jest ustrukturalizowana. Świadczona jest w określonych miejscach czy instytucjach (gabinety, placówki służby zdrowia, poradnie psychologiczne), w oparciu o określone warunki, np. czas i tryb pomagania, obowiązkowe programy kształcenia osób pomagających, zasady finansowania itp. Profesjonalna pomoc psychologiczna wymaga wiedzy psychologicznej i umiejętności interpersonalnych pozwalających stosować metody o potwierdzonej naukowo skuteczności. Wymaga stałego doskonalenia, superwizji i monitorowania efektów.

Nieprofesjonalna pomoc psychologiczna nie bazuje na wiedzy psychologicznej i umiejętnościach zdobytych w procesie kształcenia, lecz na istniejących naturalnych systemach wsparcia społecznego. Osoba potrzebująca pomocy zwraca się o pomoc w trudnej dla siebie sytuacji i otrzymuje od osoby pomagającej wsparcie, pocieszenie, nadzieję, wzmocnienie. Jest to możliwe dzięki specyficznym cechom pomagającego (jak np. gotowość do niesienia pomocy, doświadczenie, naturalna empatia i inne cechy służące budowaniu dobrych relacji z ludźmi) oraz bliskości wynikającej z relacji między nimi. Szukanie i udzielanie pomocy ma często charakter spontaniczny, wynikający z potrzeby. Pomoc nieprofesjonalna jest najczęściej mało sformalizowana i ustrukturalizowana, z wyjątkiem niektórych form, zwłaszcza grupowych, jak np.grupy wsparcia czy grupy samopomocowe, które są bardziej zorganizowane. Czasami osoby pomagające nieprofesjonalnie podejmują wymagane kształcenie i wchodzą w ramy profesjonalnego pomagania. Przykładem mogą być osoby uzależnione lub współuzależnione, aktywne w grupach samopomocowych AA czy Al-Anon, które uzyskały certyfikaty specjalistów psychoterapii uzależnień i instruktorów terapii uzależnień i zostały włączone do profesjonalnego nurtu pomocy psychologicznej poprzez zatrudnienie w placówkach leczenia uzależnień czy w punktach konsultacyjnych.