Wzmocnienie - (w ujęciu Skinnerowskim) - dowolne zdarzenie występujące w środowisku bezpośrednio po reakcji i podtrzymujące tę reakcję Wygaszanie - osłabienie wyuczonej reakcji wynikające z procedury wygaszania: w warunkowaniu klasycznym - prezentacja bodźca warunkowego bez bodźca bezwarunkowego; w warunkowaniu instrumentalnym - niestosowanie czynnika wzmacniającego mimo wystąpienia reakcji
Karanie - osłabianie reakcji przez stosowanie bodźca karzącego. Bodziec karzący -przykra konsekwencja zmniejszająca częstotliwość poprzedzającego ją zachowania Wyuczona bezradność (Seligman i Maier, 1967)
Gdy kary są nieprzewidywalne i nieoczekiwane - powstaje poczucie braku kontroli nad losem - skutek: bezradność i depresja
Prawo efektu - z wielu możliwych czynności będących odpowiedzią na nową sytuację, w jakiej znalazła się jednostka, utrwala się ta, której towarzyszy lub po której następuje stan zadowolenia, satysfakcji (przyjemności)
Uczenie się metodą prób i błędów
• Łączy warunkowanie instrumentalne z uczeniem się map poznawczych
• Prawo efektu
Uczenie się utajone(Uczenie się utajone - uczenie się, które z początku nie ujawnia się w zachowaniu)- mapy poznawcze
• Behawioryści - organizmy uczą się tylko tych reakcji, które są wzmacniane
• Edward C. Tolman - uczenie się następuje także pod nieobecność wzmocnień
• W procesie uczenia się są nabywane dwa komponenty:
• mapa poznawcza, czyli wewnętrzna reprezentacja sytuacji uczenia się jako całości
• oczekiwanie dotyczące konsekwencji działań
• Uczeniu się podlega nie zachowanie, ale raczej wiedza, która może być wykorzystana do zachowania
Tworzenie map poznawczych u ludzi (Thorndyke, 1981)
• Wiedza o punktach orientacyjnych
• Wiedza o drodze
• Wiedza przeglądowa
Uczenie się utajone a pamięć utajona
• Uczenie się świadome (explicite) - wymaga kierowania uwagą
• Uczenie się utajone (implicite) - proces uczenia się nie jest uświadamiany
• Torowanie (priming) - obiekt spostrzeżony więcej niż jeden raz, łatwiej jest zauważany przy drugiej i następnych okazjach
• Uczenie nieskojarzeniowc - tendencja do przedkładania tego, co znane nad to, co nieznane
• Efekty uczenia utajonego mierzy się pośrednio
• Miara uczenia utajonego - poziom wykonania zadania: szybsze lub dokładniejsze wykonanie zadania
• Odpowiednie wykonanie nie wymaga uświadamiania sobie procesu uczenia się Uczenie się przez wgląd
• Psychologia postaci
- całość jest czymś więcej niż sumą części
- zestawianie znanych faktów w nowy sposób