Nerki przystosowane są do filtrowania dużej ilości krwi
Krew dopływająca do kłębuszków naczyniowych, zanieczyszczona zbędnymi produktami przemiany materii, poddawana jest filtracji.
Osocze przesącza się z naczyń włosowatych w kłębuszkach nerkowych do torebki Bowmana..
Ściślej, w kłębuszku naczyniowym powstaje nadciśnienie hydrostatyczne. pow’odującc wyciskanie płynnych składników kiwi do światła torebki nefronu. Powstający w torebce nefronu mocz pierwotny ma skład chemiczny podobny do osocza krwi.
Przesączanie nie jest procesem selektywnym, a więc do filtratu dostają się zarówno potrzebne związki (Np. glukoza) jak i zbędne produkty metabolizmu.
Filtracja prowadzi do powstania moczu pierwotnego, w którego skład wchodzi miedzy innymi:
-H20
-mocznik
-kwas moczowy
-amoniak
-glukoza
-aminokwasy
-jony sodu
Przepływ krwi przez nerkę jest duży. bowiem przez obie nerki w ciągu minuty przepływa 25% objętości krwi wyrzuconej przez serce. Wielkość moczu pierwotnego na minutę wynosi zatem 187 I moczu na dobę. Pozwala to na kilkunastokrotne przefiłtrowanie całej wody i soli mineralnych zawartych w naszym organizmie.
Równowaga płynów ustrojowych, która mogłaby być zagrożona na skutek filtrowania ogromnych ilości płynów przez neiki jest zachowana dzięki procesom wchłaniania zwrotnego, czyli resorpcji.
Rcsorpcja umożliwia precyzyjną regulacje chemicznego składu krwi przez nerki. Potrzebne związki, takie jak glukoza czy aminokwasy, zwracane są do krwi natomiast zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii wydalane są wraz z moczem. Ok.65 % moczu pierwotnego ulega resorpcji w kanalikach krętych pierwszego rzędu. Dalsze etapy w'chłaniania zachodzą w pętli Hailcgo i w kanalikach krętych drugiego rzędu. Ostatnie etapy resorpcji maja miejsce w trakcie przechodzona przesączu do kanalika zbiorczego i cewki moczowej.
Ilość wydalanego na dobę moczu wynosi u noworodka 1 OOml u dziecka pięcioletniego 700 ml u dorosłego
1.5 1.
W skład moczu ostatecznego wchodzą między innymi:
-96% wody
-5% mocznik, amoniak, kw. moczowy -jony
-barwniki moczowe
Mocz zdrowego człowieka jest wolny od drobnoustrojów, jest przejrzysty i ma barwę jasnożółtą lub bursztynową.
Aby nerka działała prawidłowo musi ona być dobrze ukrwiona natlenowaną krwią pod dużym ciśnieniem. Wielogodzinne , znaczne obniżenie ciśnienia krwi u ofiar wypadków lub chorych prowadzi przez niedokrwienie nerki do zatrucia produktami własnej przemiany materii.
Objętość wytwarzanego moczu regulowana jest na drodze hormonalnej, przez hormon zwany wazopresyną , uwalniany przez tylny płat przysadki mózgowej w odpowiedzi na wzrost ciśnienia osmotyczncgo krwi. spowodowany odwodnieniem.
CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Naipowszeclmieisze choroby układu moczowego to:
-kamienica nerkowa - powstające w nerkach kamienie nerkowe (czyli grudki zawierające szczawiany w apnia oraz fosforan wapnia) które rosną i przemieszczają się do pęcherza moczowego wywołując niezwykle bolesne ataki. Kamienie nerkowe mogą osiągnąć rozmiary piłeczki tenisowej i wręcz blokować wypływ moczu z pęcherza moczowego.
- inoczówka prosta- jest chorobą objawiającą się nadmiernym wydalaniem moczu. Powstaje ona przy niedoborze hormonu zwanego wazopresyną.
-uremia (mocznica) - upośledzenie czynności nerek oraz niewydolność nerek, neiki są niezdolne do podtrzymania homeostazy wewnątrzustrojowej. Zatrzymanie wody powoduje obrzęki. Azotowe produkty