43736

BARTNICTWO 2001

wwM!

oznąkowane Otwór barci

podciągania su imi w celu z<

no des

był otwor (WLOiiOKU). Deska z szkodnikami i czynnikami atmosferycznymi. Bartnik

arce były rozsiane pó Tesie, czema dziedzicznej wasnosci. ZAWÓR), w której (lub w pniu) )rami (SNIOT) chroniła przed

z JJCI

sporządzał również ule kadłubowe z uciętego pi . wysokości ok. 5rn. i stawiał je. bliżej osiedla lub na łące Jesnej, Najstarszy ul kadłubowy znaleziono i wydobyto z Odry w Kluczborku (z ok. 7(1 wi.

NICZYM powstałw XIII w. W 1559r spiśąno pierwsze " Prawo Bartne

ma o

m powstał w xiii w. w I559r spi; lartnikom należące" dla Puszczy Kurpiowskiej, w 1616r jartnego zwany prawem obelnym dla Puszczy Radomskiej.

prawa

.. Barcie leśne tworzyły dziedziczne tzw . BORY" f60 barci). Właściciel tracił prawa do "boru" jeśli nie zajmował się mm przez 3 Tata.

Od końca XVIw dwór wydzierżawiał, bory bartne.za dąnjnę w postaci miodu ub wosku. W miarę zmmeiszama się powierzchni leśnej upadało i

w Puszczy Białowieskiej były 623

Dartnictwo. Wedłu barcie z pszczoła Miód

wiosna i lesien

tracił z 1796r ustycn.

•bierąno pięrwotme raz do rokujesieńlą, ną. Początkowo przed pobieraniem miodu dkurzano.ie. Miód. był wytrząsany z plastrć

d je. Miód. był wytrząsany z Rlastra tźw. PATOł ^łjcukier, był lekiem, przyrządzano z mego tzw.

'astępow. wyśmienite tmn 1. wosku wyrabiano „for. pisania, używano w liczn zestawu danin.

Na obszarze .STAROSTWA RADOMSKIEGO w połowie XVIw ok. 15% ludności wiejskiej (ok. 32/ rodzin) zajmowało się. bartnictwem. Bartnicy byli wieczystymi dzierżawcami barci z obowiązkiem Składania dąmn zbarcf. tzw. "bartnego”,, którą uiszcząno najczęściej miodem. Daninę składano od wszystkich darci, także pustych.

Zwykle bartnicy korzystali z innych .bogactw puszczy- mieli wolny wstęp do lasów, dam łyko. na powrozy, zbierali żołędzie, Kosili trawy, trudnili się zbieractwem grzybów, jagód i orzechów.

W okresie XVIw za barć (lub obelinę) rozumiano pojedyncza kłodę, większej ilości sośen bartnych zwano KĄTEM BARTNYM, a na i Kurpiach był to OST.ROW. Kąty bartne .obejmowały pewną asu, najczęściej określona granicami ścieżek, dróg strumieni,

owano,

I w miot

wiece, tabliczki do i wosk należały do

jje

zbiorowisko.

Mazowszu J -

Stó^^ldeit^bartnlk ‘lu

azię jeaen oartniK lup jego spaaKooięrcy posiągajL swoje znakowane prostymi znakamn/wci^tymi siekierą- tzw. KLEJNIE.

barcie,

Stowarzyszenie bartne nazywało, siebie "Prawem obelnym". Członka "Prawa obelnego" stawał się każdy bartnik po złozemu przysięgi prz "Świętym prawem obelnym". jeżeli Dosiadał barcie w puszczy. Na czt organizacji stał STAROSTA BARTNY, którego obierało zgromądzer "Prawa obelnego". Do pomocy miał ławnjkow. tDrgamzacja posiadąłc bartny, w którym sądzono sprawy pomiędzy bartnikami. Sprawy odm się w ądwencię, po zbiorach w. czasie wolnym od ząjęć. w W końcu XVI llw płacono zwykle za pszczoły (barć) po lOzł., za

pustą 2zł. Korzec ps/epic barci. to. 1 gamieć

osiadłej barci w wy: ramowy wciaau se

osztował a) miodu 15 gros:

Od końca XV

drzewai

zon u letniego moż

* m-ś

Wydam

yta lt)ź 4r, u

owsa ,5zł. Dć oj

zyeW^dgnosc. bąrci to ok. »Kg mioau (ui

irczyć 48kg miodu).

wieku nastąpiły ograniczenia w zakładaniu barci na ich - na drzewa bartne przeznaczano. sosny. gorszej ikosci.' Na początku XI Xw, na skutek kurczęmą się. powierzchm leśnej,

Eadku cen miodu (wzrosło spożycie cukru), bartnictwo przestało byc wodem atrakcyjnym.

Strona 1 z 1