38549

W każdym kompasie geologicznym znajduje się igła magnetyczna osadzona na podtrzymującym ją ostrzu. Umieszczona jest ona w puszce ze szklanym wieczkiem. Wewnątrz puszki opisana jest podzialka stopniowa o porządku odwrotnym niż kierunek ruchu wskazówek zegara. Na wspólnej osi z igłą porusza się waliadelko klinometru, wskazujące na osobnej skali wartość kątów pionowych w stopniach. Igła magnetyczna i klinometr mają urządzenia do aretowania, zapobiegające uszkodzeniu igły magnetycznej i wahadełka przy przenoszeniu. Libelka pudełkowa pozwala na wypoziomowaiue kompasu.

Zapis i oznaczenie wyników pomiaru:

1200/300N lub 120N30

Pierwsza liczba oznacza zawsze azymut biegu warstwy, druga kąt upadu. Kierunek upadu określa się w przybliżeniu jako N lub S co przy podanym azymucie biegu określa jednoznacznie położenie warstwy. Wątpliwości mogą budzić sytuacje, gdy kienmek biegu jest bliski N-S Wtedy kierunek

upadu określa się jako E lub W, np. 171/22E.

Przykłady deformacji

Zaburzenia warstw dzielimy na ciągle, to znaczy ze mogą być one powyginane, ale nie porozrywane. Są to zaburzenia fałdow e.

Jeżeli warstwy są popękane, a ich ciągłość prze iwana i części warstwy względem siebie przesiane te, to zaburzenia czy deformacje są nieciągłe.

Monoklina jest najprostszą strukturą tektoniczną. Warstwy nachylone są na dużej przestrzeni w jednym kienuiku i pod mniej więcej tym samym kątem.

Fałd jest to wygięcie warstwy, ławicy lub iiuiego płaskiego elementu strukturalnego W fałdzie wyróżniamy część wewnętrzną, czyli jądro i otaczające je z dwóch stron skrzydła Fałdy dzielimy na symetryczne i asymetryczne. Asymetria polega na różnej długości skrzydeł, czasem różnej miąższości warstw i ich kształcie

Fałd składa się najczęściej z dwu fonn sąsiadujących ze sobą antykliny czyli siodła - zawiera utwory starsze w jądrze i synkliny, czyli lęku z utworami młodszymi w jądrze Odcinek fałdu o największej krzywiznie to przegub Wiąże on ze sobą dwa skrzydła Os fałdu jest to linia biegnąca wzdłuż przegubu w połowie jego szerokości (podłużna oś symetrii fałdu). Powierzchni;! osiowa fałdu to powierzchna łącząca osie danego laldu we wszystkich przegubach.

Promień fałdu - odstęp między powierzcluiiami osiowymi sąsiednich form fałdu, a więc antykliny i synkliny, mierzona prostopadle do tych powierzclmi.

Podstawą tej klasyfikacji jest położenie powierzclmi osiowych i skrzydeł oraz ogólna pozycja fonn fałdowych.

Fałd stojący - powierzcluue osiowe pionowe Fałd pochylony powierzcluiia osiowa pochylona,

obydwa skrzydła pochylone w przeciwnych łdenmkach, bądź jedno pionowe, drugie nachylone Fałd obalony - powierzcluiia osiowa pochylona, obydwa skrzydła nachylone w tym samym kierunku

Fałd lezący - powierzcluiia osiowa pozioma

Fałd przewalony - powierzchnie osiowe pochylone lub pionowe, pozycja fonn fałdowych odwrócona.