9988995937

11.2. Obróbka materiałów 11.2.1. Obróbka drewna

W każdym zakładzie pracy znajdują się obrabiarki do drewna, najczęściej: piły tarczowe (pilarki) do wzdłużnego i poprzecznego cięcia, w iertarki, tokarki, piły taśmow e, frezarki dolnow rzccionow c, szlifierki taśmowe oraz znacznie rzadziej: strugarki grubiarki, strugarki wyrów niarki, czopiarki.

Maszyny te powodują zagrożenia różnego typu urazami dla obsługi, jak również dla pracowników przebywających w pobliżu pracującej maszyny. Ograniczenie tych zagrożeń można uzyskać poprzez wpojenie pracownikom zasad zachowania szczególnej ostrożności, pełnej koncentracji uwagi na wykonywanych czynnościach oraz ścisłego przestrzegania zasad bezpieczeństwa pracy.

Aby uzyskać ten efekt należy podjąć działania profilaktyczne, takie jak:

♦    wyposażenie obrabiarek w zespoły urządzeń zaciskowych i dociskowych w celu zabezpieczenia pracowników przed urazami w wyniku przypadkowego odrzutu lub wyrzutu obrabianego materiału,

♦    zapewnienie skuteczności działania ochrony przeciwporażeniowej obrabiarek,

♦    wykonanie wentylacji mechanicznej, w tym odciągów miejscowych w pomieszczeniach obrabiarek, z materiałów niegromadzących ładunków elektryczności statycznej,

♦    usytuowanie obrabiarek i ich elementów sterowniczych w sposób niestwarzający zagrożeń wypadkowych,

♦    zastosowanie odpowiednich urządzeń ochronnych (np. osłon) wszędzie tam, gdzie istnieje niebezpieczeństwo zetknięcia się pracownika z narzędziami tnącymi, ruchomymi częściami lub przedmiotami obrabianymi,

♦    wyposażenie obrabiarek wszędzie tam, gdzie to możliwe, w urządzenia do hamowania, zapewniające bezpieczne zatrzymanie zespołów roboczych, zwłaszcza w sy tuacjach awaryjnych.

♦    wyposażenie i dopilnowanie, aby pracownicy obsługujący obrabiarki stosowali nakry cia całkowicie zakrywające włosy' oraz odzież roboczą bez odstających i luźno zwisających części,

♦    wyposażenie pracowników pracujących w hałasie w ochronniki słuchu.

Niezależnie od wymienionych działań niedopuszczalnym jest, aby:

♦    w czasie pracy obrabiarek otwierać lub zdejmować osłony chroniące pracowników przed urazami, czyścić lub konserwować mechanizmy robocze, sprawdzać obrabiany materiał, usuwać wióry i odpady powstające w czasie produkcji (pyl drzewny powinien być wychwytywany w miejscu jego powstawania przez odciągi miejscowe),

♦    użytkować przenośne obrabiarki, jeżeli przewody zasilające nie są zabezpieczone przed wilgocią i mają mechaniczne uszkodzenia,

♦    pozostawiać przenośne obrabiarki bez nadzoru z uruchomionym silnikiem napędowym,

♦    użytkować przenośne obrabiarki o napędzie spalinowym w zamkniętych pomieszczeniach,

♦    naprawę obrabiarek wykonywali pracownicy nieposiadający odpowiednich kwaliftkacji. nieupoważnieni przez pracodawcę,

♦    przystępować do demontażu, naprawy lub konserwacji obrabiarek bez upewnienia się, czy napęd obrabiarek i zasilanie elektryczne jest odłączone, czy wykluczone jest przypadkowe ich uruchomienie (w ty m celu należy' przy' obrabiarkach umieścić tablicę ostrzegawczą z napisem „Uwaga naprawa — nie uruchamiać’".

W zależności od rodzaju obróbki (przy dostępie różnych części ciała do strefy roboczej ruchomych elementów) pracownicy narażeni są na:

♦    pochwycenia (zgniecenia, zmiażdżenia),

♦    wciągnięcia (obcięcia, amputacje),

♦    uderzenia (przecięcia, złamania),

♦    wplątanie (złamania, amputacje).

♦    dotknięcia (przecięcia, otarcia),

♦    wyrzut obrabianego materiału (stłuczenia, oparzenia),

♦    porażenie prądem elektrycznym,

♦    hałas i wibrację.

Podczas obsługi najczęściej użytkowanych obrabiarek do drewna należy dopilnować, aby były spełnione następujące wymagania:

Pilarki tarczowe powinny być wyposażone w osłony tarczy' roboczej (kaptur ochronny) i nieroboczej. Przy ręcznym posuwie należy stosować prowadnice ciętego materiału, przy małych gabarytach ciętego przedmiotu należy stosować popychacze. przy cięciu podłużnym pilarka winna być wyposażona w klin rozszczepiający’, zabezpieczający przed zakleszczeniem lub odrzutem obrabianego przedmiotu (wyjątkowo górna osłona tarczy może być mocowana do klina rozszczepiającego — odpowiedniej wytrzymałości, jeżeli przewiduje to DTR producenta, dla tarcz o średnicy do 315 mm). Pilarki tarczowe wielopi-lowe pow inny być wyposażone na całej szerokości w dwa rzędy zapadek przeciwodrzutowych, niedopuszczalne jest hamowanie obrotów' tarczy poprzez boczne dociskanie jej kaw ałkiem drewna lub inny m materiałem.