Prezes Sądu Najwyższego .Prezes NSA, Prokurator Generalny, 50 posłów, 30 senatorów, Rzecznik Praw Obywatelskich.
2 kategoria to podmioty które mogą kwestionować każdy akt prawny który dotyczy spraw objętych zakresem ich działania ( organy stanowiące samorządu terytorialnego , ogólno krajowe organy związków zawodowych, kościoły i związki wyznaniowe , ogólnokrajowe organy, organizacje pracodawców i organizacje zawodowe ).
3 kategoria, Krajowa Rada Sądownictwa która może kwestionować akty prawne dotyczące niezawisłości sędziów i niezależności sądów.
Wymogami formalnymi wniosku jest wskazanie organu który wydał akt, wskazania kwestionowanego aktu i uzasadnienie zarzutów.
Kontrola takich aktów jest oparta o 3 kryteria :
a) zgodności materialnej - badana treść
b) zgodności proceduralnej - czy dany akt został podjęty w prawidłowym trybie
c) zgodności kompetencyjnej - czy organ któiy wydał akt był do tego uprawniony
Skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
Jeżeli stwierdzi niezgodność aktu z aktem hierarchicznie wyższym następuje wyeliminowanie aktu z porządku prawnego.
Skutek dla skarżącego : podmiot któiy wydał przeciwko sobie wyrok ma prawo żądać wznowienia postępowania.
Orzekanie w sprawie przeszkody w sprawowaniu urzędu przez prezydenta , podmiotem uprawnionym do wszczęcia postępowania jest Marszałek Sejmu a w sytuacji gdy Marszałek sejmu nie jest w stanie zawiadomić TK .trybunał działa tutaj z urzędu .
Skutkiem jest powierzenie funkcji Marszałkowi .
Orzekanie o zgodności celów i działania partii politycznych 2 rodzaje:
- kontrola prewencyjna , przed wpisaniem partii politycznej do ewidencji. Podmiotem uprawnionym do wszczęcia takiej kontroli jest Sąd okręgowy w Warszawie ,
- kontrola następcza , czyli po wpisie do ewidencji uprawnionymi do wszczęcia są podmioty z kryterium 1.
Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między centralnymi konstytucyjnymi organami państwa. Może to być spór pozytyw ny , który zachodzi wówczas gdy 2 lub więcej organów uznają się za kompetentne do rozwiązania danej sprawy . Negatyw ny żaden z organów nie uznaje się za kompetentny.
Z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu może się zwrócić Prezydent, Premier, Prezes RM, Marszałek Sejmu , Marszałek |Senatu, I Prezes Sądu Najwyższego .Prezes NSA,
Prezes NIK . Orzeczenie następuje w pełnym składzie TK jest wiążące oraz ostateczne dla organu którego dotyczy.
Ćw. 3.10.2009r. Organy ochrony praw nej
Sądownictwo powszechne .
Prawa i obowiązki sędziów.
I Obowiązki:
1. Zachowanie tajemnicy zawodowej, która oznacza zakaz ujawniania okoliczności o których dowiedział się ze względu na swój urząd, poza jawną rozprawą sądową obowiązek.................
- uchylony w razie składania przez sędziego zaznań jako świadek, chyba że wyjątekjuchyleniu obowiązku sprzeciwia się dobro państwa albo taki interes prywatny, który nie jest sprzeczny z celami wymiaru sprawiedliwości
2