5344

ROZDZIAŁ IX - PRZYJĘCIE LUB OORZUCENIE SPADKU

§ jest to zjawisko które zaistnieje gdy spadkobierca zmarł w okresie, gdy nabycie przez niego spadku miało charakter tymczasowy i nie stało się jeszcze definitywne wówczas sytuacja prawna polegająca na tymczasowym nabyciu spadku przechodzi na osoby powołane do dziedziczenia po zmarłym spadkobiercy, które mogą ten spadek przyjąć lub odrzucić § zmarłego spadkobiercę nazywamy transmitentem, a osoby powołane do dziedziczenia po nim - transmitariuszami

§ transmisja jest konsekwencją obowiązującej w prawie polskim konstrukcji dziedziczenia; prawo do przyjęcia lub odrzucenia tego spadku, z którego to prawa transmitent nie zdołał uczynić użytku wskutek swej śmierci, przechodzi zatem w drodze dziedziczenia na transmitariusza

§ transmitariusz jest powołany do dwóch spadków - po pierwszym spadkodawcy i po transmitencie; może przyjąć lub odrzucić oba spadki bądź też odrzucić spadek po pierwszym spadkodawcy, a przyjąć po transmitencie; nie może natomiast przyjąć spadku po pierwszym spadkodawcy, a odrzucić po transmitencie, albowiem przesłanką dziedziczenia przezeń po pierwszym spadkodawcy jest to, że dziedziczy on po transmitencie

s_kutki_p_i^yxęcia_i_o_d.rz_u_c_e_n|a_sp_a_d.ku

Z chwila przyjęcia spadku, czy wprost, czy też z dobrodziejstwem inwentarza, nabycie przez spadkodawcę, który przyjął spadek, staje się definitywne. W szczególności spadkobierca ten nie może spadku odrzucić.

Spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 1020 k.c); uważa się zatem, że spadkobierca ten nigdy nie nabył spadku i że spadek bezpośrednio, od chwili jego otwarcia, przypadł tym spadkobiercom, którzy go ostatecznie odziedziczyli. Jest to fikcja prawna.

§ prawo polskie nie zna przyjęcia spadku w sposób dorozumiany -> spadkobierca, choćby spadek objął i zarządził nim tak jak swoją własnością, może następnie ten spadek odrzucić, dopóki nie upłynął termin określony w art. 1015 § 1 k.c.

■ powstaje wówczas między spadkobiercą, który spadkiem zarządzał, a potem go odrzucił, i spadkobiercami, którzy zamiast niego doszli do spadku, problem rozliczeń z tytułu sprawowanego zarządu; do rozliczeń tych art. 1021 k.c. każe odpowiednio stosować przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia • ustawa nie określa natomiast skutków, jakie w stosunku do osób trzecich wywołują czynności dokonane przez spadkobiercę, który spadkiem zarządzał, a potem go odrzucił, jeżeli spadkobiercy, którzy zamiast niego doszli do spadku, czynności tych nie potwierdzili (art. 756 k.c); jak się wydaje, wobec braku generalnego uregulowania w tej kwestii w prawie spadkowym osoby trzecie korzystają wtedy tylko z takiej ochrony, jaką im zapewniają przepisy szczególne zawarte w innych działach prawa cywilnego (np. art. 169 i 452 zd. pierwsze k.c), jeżeli oczywiście spełnione są przesłanki określone w tych przepisach

za>kąrżęnie_odrzucenia,sj3adku

Jeżeli spadkobierca odrzucił spadek z pokrzywdzeniem wierzycieli, każdy z wierzycieli, którego wierzytelność istniała w chwili odrzucenia spadku, może żądać, aby odrzucenie spadku zostało uznane za bezskuteczne w stosunku do niego, według przepisów o ochronie wierzycieli w razie niewypłacalności dłużnika (art. 527-533 k.c). Uwzględnienie przez sąd takiego żądania, zgłoszonego przez wierzyciela w drodze powództwa lub zarzutu przeciwko spadkobiercom, którzy w wyniku odrzucenia spadku przez dłużnika doszli zamiast niego do spadku (por. art. 55 1 § 1 k.c), pociąga za sobą bezskuteczność względną odrzucenia spadku w stosunku do wierzyciela; wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swej należności ze spadku

2