5345

Rozdział XXIII - KOSZTY POSTĘPOWANIA

Prawo strony do żądania zwrotu opłaty sądowej lub zaliczki na pokrycie wydatków przedawnia się z upływem trzech lab licząc od dnia powstania tego prawa.

• Istotną kwestią dla prawa do sądu jest dopuszczalność umorzenia, odroczenia, rozłożenia na raty kosztów sądowych. Artykuł 229 § 1 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowi: „Należności z tytiiu nieuiszczonych kosztów sądowych mogą być umorzone lub zapłata tej należności może być odroczona albo rozłożona na raty, jeżeli jej ściągnięcie byłoby połączone z niewspółmiernymi trudnościami lub groziłoby dłużnikowi zbyt ciężkimi skutkami".

Wpis.

•    Od pism wszczynających postępowanie przed wojewódzkim sądem administracyjnym i Naczelnym Sądem Administracyjnym pobiera się wpis.

•    Pismami wszczynającymi postępowanie są: skarga, skarga kasacyjna oraz skarga o wznowienie postępowania.

•    Ustawa — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przyjmuje konstrukcję wpisu stosunkowego i wpisu stałego.

> „Wpis stosunkowy pobiera się w sprawach, w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne. W innych sprawach pobiera się wpis stały" (art. 231). Ustawa nie określa wysokości wpisu przyznając Radzie Ministrów delegację do określenia „w drodze rozporządzenia, wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu

Oplata kancelaryjna.

•    Opłatę kancelaryjną pobiera się za stwierdzenie prawomocności oraz wydawanie odpisów, zaświadczeń, wyciągów i innych dokumentów na podstawie akt. Opłatę kancelaryjną pobiera się także za odpisy, wyciągi, kopie i wydruki oraz zaświadczenia i inne dokunenty wydawane na podstawie zbiorów gromadzonych i prowadzonych w sądzie poza aktami sprawy.

•    Opłatę kancelaryjną za odpis orzeczenia z uzasadnieniem, doręczonego na skutek żądania zgłoszonego w terminie siedmiodniowym od ogłoszenia, pobiera się przy zgłoszeniu wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i jego doręczenie. Jeżeli opłata nie została uiszczona, przewodniczący zarządzi ściągnięcie jej od strony, która złożyła wniosek.

•    Nie pobiera się opłaty kancelaryjnej za odpis orzeczenia z uzasadnieniem podlegającym doręczeniu z urzędu. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat kancelaryjnych.

Wydatki.

•    Według art 213 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi: „Do wydatków zalicza się w szczególności:

1)    należności tłumaczy i kuratorów ustanowionych w danej sprawie,

2)    koszty ogłoszeń oraz diety i koszty podróży należne sędziom i pracownikom sądowym z powodu wykonania czynności sądowych poza budynkiem sądowym, określone w odrębnych przepisach". Ze sformułowania „w szczególności" wynika, że art 213 nie zawiera wyliczenia zamkniętego wydatków.

•    Strona, która wniosła o podjęcie czynności połączonej z wydatkami, jest obowiązana wpłacić zaliczkę na ich pokrycie. Jeżeli wniosek złożyło kilka stron albo sąd zarządził wykonanie czynności z urzędu zaliczkę powinny wpłacić strony w częściach równych lub w innym stosunku według uznania sądu

> Wysokość zaliczki i termin jej wpłacenia wyznacza sąd. Jeżeli przewidywane wydatki okażą się większe od wpłaconej zaliczki, sąd nakaże jej uzupełnienie.

•    W sytuacji niewpłacenia zaliczki kwotę potrzebną na pokrycie wydatków wykłada się tymczasowo z części budżetu sądu administracyjnego. Wyłożona kwota jest należnością budżetu państwa, którą zwraca strona zobowiązana do wpłacenia zaliczki.

•    Termin do wpłacenia kwoty wyłożonej z budżetu jest wyznaczony ustawowo i wynosi czternaście dni od dnia wezwania przez przewodniczącego. Jeżeli strona mieszka za granicą termin wyznacza przewodniczący; termin ten nie może być krótszy niż dwa miesiące od dnia

Strona 2 z 6