5413

Skarga o unieważnienie:

Skargą o unieważnienie skarżący wnosi o unieważnienie aktu prawnego wydanego przez instytucję (rozporządzeń, dyrektyw, decyzji). Skarga o unieważnienie może być wniesiona przez Państwa Członkowskie, przez instytucje wspólnotowe (Parlament. Radę. Komisję) lub przez osobę prywatną, jeśli jest ona adresatem tego aktu lub akt ten dotyczy jej bezpośrednio i indywidualnie.

Skarga na bezczynność:

Umożliwia ona Trybunałowi lub Sądowi Pierwszej Instancji kontrolę legalności braku działania instytucji wspólnotowych. Niemniej jednak skarga ta może zostać wniesiona dopiero po tym. jak dana instytucja została iprzednio wezwana do działania. Jeżeli została stwierdzona nielegalność zaniechania, dana instytucja jest zobowiązana do podjęcia właściwych środków zmierzających do położenia kresu owej bezczynności.

Skarga odszkodowawcza:

Skarga ta. oparta na odpowiedzialności pozaumownej, daje Trybunałowi uprawnienia do orzekania w przedmiocie odpowiedzialności Wspólnoty za szkody wyrządzone obywatelom lub przedsiębiorstwom przez instytucje lub ich urzędników w związku z pełnionymi przez nich finkcjami.

Odwołania:

Trybunał Sprawiedliwości może rozpoznawać odwołania, ograniczone wyłącznie do kwestii prawnych, od wyroków Sądu Pierwszej Instancji. Jeżeli odwołanie jest dopuszczalne i zasadne. Trybunał uchyla orzeczenie Sądu Pierwszej Instancji. Jeżeli dana sprawa jest w toku. Trybunał jest władny ją rozstrzygnąć. W przeciwnym wypadku przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Pierwszej Instancji, który jest związany orzeczeniem wydanym w postępowaniu odwoławczym.

Odesłanie prejudycjalne:

Odesłanie prejudycjalne jest postępowaniem specyficznym prawa wspólnotowego. Choć Trybunał jest ze swej istoty najwyższym strażnikiem legalności prawa wspólnotowego, nie jest on tym samym jedynym sądem stosijącym prawo wspólnotowe.

Zadanie to spoczywa również na sądach krajowych, albowiem administrowanie prawa wspólnotowego, które co do zasady jest powierzone organom administracji Państw Członkowskich, pozostaje pod ich kontrolą; liczne przepisy Traktatów i prawa wtórnego (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje) przyznają bezpośrednio pewne prawa jednostkom, będącym obywatelami Państw Członkowskich, którym to prawom sądy krajowe winny udzielić ochrony.

Zatem, sądy krajowe Państw Członkowskich są ze swej istoty pierwszymi gwarantami prawa wspólnotowego. W celu zapewnienia skutecznego i jednolitego stosowania prawa wspólnotowego oraz uniknięcia wszelkich rozbieżności w jego wykładni, sędziowie krajowi mogą. a czasami muszą, zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości z wnioskiem o sprecyzowanie wykładni danej kwestii prawa wspólnotowego tak. aby mieli oni. dla przykładu, możliwość zweryfikowania zgodności ich ustawodawstwa krajowego z prawem wspólnotowym.

Wniosek prejudycjalny może mieć również na celu kontrolę ważności aktu prawa wspólnotowego. Trybunał Sprawiedliwości nie udziela odpowiedzi w formie zwykłej opinii, lecz w formie wyroku lub postanowienia z uzasadnieniem. Sąd krajowy, będący adresatem orzeczenia jest związany dokonaną w nim wykładnią. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości wiąże w ten sam sposób inne sądy krajowe, które zetkną się z identycznym problemem.

To także w ramach odesłań prejudycjalnych każdy obywatel europejski może domagać się sprecyzowania przepisów wspólnotowych, które go dotyczą.

W rezultacie, mimo że odesłanie to może zostać wniesione jedynie przez sąd krajowy, który jest wyłącznie uprawniony do podjęcia decyzji o jego celowości, każdy z uczestników, którego sprawa dotyczy, a mianowicie Państwa Członkowskie, uczestnicy występujący przed sądami krajowymi, i między innymi Komisja, mogą uczestniczyć w postępowaniu toczącym się przed Trybunałem Sprawiedliwości.

W ten sposób na podstawie pytań prejudycjalnych. przedkładanych niejednokrotnie przez sądy krajowe pierwszej instancji zostało sformułowanych wiele istotnych zasad prawa wspólnotowego.

Ii

Procedura

Procedura przed Trybunałem Sprawiedliwości wzorowana jest na postępowaniu przed sądami krajowymi. Niezależnie od charakteru sprawy składa się ono z części pisemnej i prawie zawsze z części ustnej, która jest jawna.

Należy jednak odróżnić procedurę dotyczącą skarg bezpośrednich od procedury odesłania prejudycjalnego.

Procedura dotycząca skarg bezpośrednich

2