39215

Dwa wymiary podziałów: terytorialno-kulturowy i funkcjonalny

Podziały wewnątrz czworokąta I (podsystem integracyjny, sfera publiczna, społeczności i stowarzyszenia) można uporządkować w podwójnej dychotomii:

	Ze^1 ^2 u;Udu tpdiiiauuwa Opozycja w obrębie	-r'- «' - fjb©
	dii nowirwyrh
	t
	!
	i	(u: -	.
		•.-a
f ,	g	Cf ^2
		— V
Sr a		-.3 Ci -	S
	0^2 Kęui ’ I _ '.7	ub c	3
1 C^2FOTVC|^22<			a
6 v» l 1121	_ ( (jokcjonalni	j opjwvcjc	s'
3 specyficzne ? interesy	ci irarsłckaka 1	ićcootczno
£	ł	•w	?
| (Cc.	.«
^r łufc	^! !
	*
	Opozycja
	lvLi.iwicKiunalna	•
	Wewnętrzna n 1 tn mer Inlnn

Linia l-g reprezentuje terytorialny wymiar krajowej struktury podziałów; linia a-i - wymiar funkcjonalny.

I - ściśle lokalne opozycje wobec dominujących elit klasowych i ich biurokracji; typowe dla regionów peryferyjnych, mniejszości

g- konflikty dotyczące sterowania, organizacji, celów i wyborów politycznych w systemie jako całości (walki między elitami)

a - konflikt dotyczące reguł dystrybucji środków, produktów i korzyści w sferze gospodarczej (producenci vs. nabywcy, robotnicy vs. pracodawcy, kredytodawcy vs. kredytobiorcy, dzierżawcy vs. właściciele) - rozwiązywanie konfliktów na drodze racjonalnych przetargów oraz ustalenia ogólnie obowiązujących reguł dystrybucji

i - opozycje „przyjaciel - wróg" typowe dla zwartych ruchów religijnych i ideologicznych; konflikt dotyczy moralności, interpretacji historii i losu ludzkiego

Występujące w rzeczywistości konflikty rzadko przypadają na bieguny osi, rzadko są też wyłącznie terytorialne bądź funkcjonalne.

Opozycje terytorialne wyznaczają granice procesu powstawanie narodu. Opozycje funkcjonalne mogą się rozwinąć dopiero po wstępnej konsolidacji terytorium narodowego. Wyłaniają się wraz ze wzrostem natężenia komunikacji i społecznych interakcji przekraczających granice pomiędzy miejscowościami i regionami a rozwijających się w wyniku mobilizacji społecznej.

1

1. Rewolucje: narodowa i przemysłowa a kształtowanie się struktury zachodnioeuropejskich podziałów politycznych

Rewolucja narodowa:

•    miała swój początek we Francji

2

   przemiany związane z Oświeceniem, Rewolucją Francuską, rewolucją przemysłową oraz industrializacją doprowadziły do zniszczenia dotychczasowej struktury społecznej, opartej na tradycyjnych, wiejskich wspólnotach lokalnych

•    wzrost mobilności jednostki (wymiar geograficzny i zawodowy)