5485

badania za wzorem interpretatorów prawa longobardzkiego w Pawii; oparte na odnalezionych Digestach

wyjaśnienia i uwagi (glosy) zapisywane w tekście kodyfikacji na marginesie (glosa marginalis) lub między wierszami (glosa internalis)

założycielem szkoły: Imerius (przełom XI i XII w.), najsłynniejszym: Accursius - zebranie dzieł własnych i poprzedników (Azona, Bulgarusa, Placentimsa, Martinusa) w zbiorze Glossa ord marin nauka prawa w oparciu o metodę scholastyczną; kult autorytetów; drobiazgowa egzegeza zastanych tekstów, spory o poszczególne słowa, przeniknięte kazuistyką; objaśnianie drogą operacji logiczno-językowych, niekiedy interpretacji praktycznej odzwierciedlającej potrzeby czasu dokonywali prób sformułowania ogólniejszych twierdzeń i zasad prawnych teza o cesarzach niemieckich jako kontynuatorach cesarstwa rzymskiego; teza o przynależności do Rzeszy państw posługujących się prawem rzymskim

włączenie ustawodawstwa cesarskiego do Corpus iuris cirilis: nadanie kodyfikacji justyniańskiej nowego kształtu: 4 części - Kodeksu, Digestów, Instytucji i Nowel, no nowel dawnych (podzielonych na 9 grup) dodano dwie kolejne (10 i 11) - spis longobardzkiego prawa lennego Libri Feudorum oraz ustawy Fryderyka I i II; nazwa zbioru w druku w 1538 przez D. Gothofredusa

szkoła KOMENTATORÓW: postgl osa torów, konsyliatorów

twórcze przystosowanie prawa rzymskiego do potrzeb współczesności; unowocześnienie metody scholastycznej przez metodę dialektyczną zaczerpniętą z Arystotelesa Bartolus de Saxoferrato (XIV w.); Baldus de IJbaldis

właściwi twórcy odrodzonego prawa rzymskiego; w ich interpretacji zaczęło przenikać systemy prawne Europy jako ius conimune

PRAWO KANONICZNE - pochodziło wyłącznie od władzy kościelnej, mogło dotyczyć stosunków kościelnych i świeckich; nie jest tożsame z prawem kościelnym

normy: początkowe z Nowego i Starego Testamentu (ten drugi jako źródło wzorcowe dla niektóiych instytucji: prawa azylu, dziesięciny, przeszkód małżeńskich) + pisma ojców Kościoła (św. św. Ignacego, Klemensa rzymskiego, Polikarpa) + pisma doktorów Kościoła (św. św. Ambrożego, Hieronima, Augustyna, Tomasza z Akwinu)

źródłem: ustawodawstwo synodalne (soborów powszechnych i papieskie)

źródła te ujmowane w kompilacje o charakterze prywatnym: 1012 - zbiór Burcharda z Wormacji;

Iwona z Chartes - Collectio Tripartita: apokryf z poi. IX w. - kolekcja Pseudo-Izydora

I poł. XII wieku: początek nauki prawa kanonicznego: ułożenie zbioru norm prawa kanonicznego

przez Gracjana - Dekret Gracjana: Gracjan - pierwszym wykładowcą prawa kanonicznego w

Bologii

I okres badań: okres glosatorów, zwanych dekretystami: Paucapalea, Rolandus, Rufinus, Jan T eutonicus

Dekrecie Gracjana + ustawodawstwo papieskie: podstawa kompilowania i badania dekretalistów: Bernarda z Bawii (koniec XII wieku): kompedium z podziałem na iudex, iudicium, clerus, conubia, crimen - generalna podstawa systematyki p. kanonicznego

pierwszy urzędowy zbiór: 1234, Dekretały Grzegorza IX. sporządzony przez Rajmunda z Pennaforte: oficjalna, autentyczna, powszechna i wyłącznie obowiązująca konstytucje wydane po 1234, ułożone z polecenia Bonifacego XVIII w 1298 w Liber Sextus wiek XIV, z inicjatywy Klemensa V: Clementinae - zbiór dekretałów papieskich i ustaw soborowych; obok tego luźne przepisy, tzw. Extravagantes. ułożone w zbiory Extravagantes Joannis Papae XXII oraz Extravagantes communes

Corpus iuris canonici: wszystkie wymienione zbiory, nazwa pierwszy raz użyta w breve papieża Grzegorza XIII z 1580 roku

system prawa o charakterze powszechnym, stosowany bezpośrednio w działalności sądów duchownych, dot. spraw duchownych, jak i świeckich podział: na ius cirile (legi stów) i ius canonicum (kanonistów) 4. systematyka prawa: do Oświecenia niesprecyzowane wyraźnie linie podziału między poszczególnymi gałęziami prawa