- czterech posłów i dwóch senatorów, wybranych przez obydwie izby
Postępowanie przed sądami toczy się na zasadzie równości stroa z zapewnieniem stronom prawa do obrony, także odwołanie się (apelacji) do sądu wyższej instancji, z zapewnieniem strono prawa do obrony także odwołania się (apelacji) do sądu wyższej instancji. Sędziowie są w sprawowaniu swojego urzędu niezawiśli i podlegają tyiko Konstytucji RP oraz ustawom. Niezawisłość sędziowską gwarantuje;
- nieusuwalność - sędzia może być usunięty ze stanowiska jedynie na podstawie orzeczenia sądu
- immunitet sędziowski - sędzia nie może być zatrzymany ani pociągnięty do odpowiedzialności kaniej bez zezwolenia właściwego sądu dyscyplinarnego
- niepołączność - zakaz łączenia stanowiska sędziego ze sprawowaniem mandatu posła łub senatora
- apolityczność - sędzia nie może być członkiem partii politycznej i związku zawodowego
Naczelny Sąd Administracyjny
NSA sprawuje wymiar sprawiedliwości przez sądową kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej. Do zadań NSA należy rozstrzyganie spraw spornych między obywatelami a organem administracji, który podjął decyzję odmawiającą mu pewnego uprawnienia lub nakładając nań określony obowiązek prawny. NSA rozpatruje także spory kompetencyjne między organami administracji samorządowej i rządowej. Zatem każda decyzja administracyjna,może być zaskarżona do sądu administracyjnego w razie jej niezgodności z prawem. Taka sprawa przysługuje każdemu zainteresowanemu, także prokuratorowi, rzecznikowi praw obywatelski cli o organizacjom społecznym. NSA kontroluje decyzje wyłącznie pod względem zgodności z prawem, a nie ich celowości czy słuszności.
NSA jest dwuinstancyjny; sądy wojewódzkie i sąd naczelny. Nie podlega nadzorowi judykacyjnemu Sądu Najwyższego. Na czele Sądu stoi prezes powoływany przez prezydenta.
Sąd Lustracyjny
Został utworzony na podstawie ustawy z 11 kwietnia 1997 roku o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa, bądź też współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne (tzw. Ustawa lustracyjna). Sąd ten stanowi organ Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Obowiązek złożenia oświadczenia dotyczący pracy lub lun współpracy ze służbami bezpieczeństwa mają osoby urodzone przed 1972 rokiem, kandydujące na prezydenta, posłów, senatorów, osoby desygnowane na stanowisko premiera, kandydaci na kierownicze stanowiska państwowe. Lustracje bada prawdziwość złożonych oświadczeń, Anie fakt współpracy z organami bezpieczeństwa.
W Procesie tym szczególną role odgrywa Rzecznik Interesu Publicznego. Do zadań rzecznika należy analiza oświadczeń wpływających do sądu lustracyjnego, zbieranie informacji niezbędnych do sprawdzenia oświadczeń, składanie wniosków do tego sądu o wszczęcie postępowania w razie wątpliwości, co do prawdziwości oświadczenia. Postępowanie lustracyjnie wszczyna się na wniosek rzecznika lub jego zastępcy. Sąd podejmuje również postępowanie na wniosek osoby, która przyznała się do współpracy, ale domaga się ustalenia, że była do tego zmuszona pod groźba utarty życia czy zdrowia własnego lub kogoś bliskiego. W postępowaniu bierze udział lustracyjnym bierze udział 3
2