Pod względem czynnościowym neurony dzieli sie na:
- czuciowe, biegnące od receptora, stanowią komorki rzekomojednobiegunowe
- ruchowe - biegnące od efektora, stanowią komorki wielobiegunowe z długim aksonem
- pośredniczące - występują pomiędzy neuronami czuciowymi i ruchowymi, stanowią komorki wielobiegunowe z krótkim aksonem. Nerw jest równolegle biegnącą wiązką włókien nerwowych spojona tkanka laczna wiotka. Poszczególne włókna sa powiązane tkanka wiotka o nazwie srodnerwie. Tkanka wiotka, która otacza grupy drobnych pęczków, nazywa sie onerwiem. Pęczki wtórne otoczone onerwiem wspólnie osłania tkanka wiotka, zwana nanerwiem. Razem z tkanka wiotka do środka nerwu wnikaja naczynia krwionośne i limfatyczne.
W nerwach występują włókna nerwowe reprezentujące somatyczny i autonomiczny układ nerwowy. Jedne włókna sa długimi wypustkami neuronów czuciowych, inne - neuronów ruchowych. W zależności od składu włókien wyróżnia sie nerwy czuciowe, ruchowe i mieszane. Nerwy czuciowe stanowią zbiór włókien neuronów czuciowych, nerwy ruchowe skladaja sie z włókien neuronów ruchowych, a nerwy mieszane zawieraja oba rodzaje włókien.
Ośrodek nerwowy stanowi skupienie komorek nerwowych, ograniczone od pewnego obszaru w ośrodkowym układzie nerwowym, pełniących jednakowa funkcje. Podobne skupienia komorek nerwowych poza obszarem mózgu i rdzenia noszą nazwę zwoju. W ośrodkach i zwojach nerwowych występują synapsy, stad ośrodki i zwoje uczestniczą w przenoszeniu impulsów nerwoych z jednych neuronów na drugie.
Anatomicznie układ nerwowy składa sie z układu ośrodkowego, obejmującego mozg i rdzeń kręgowy, oraz układu obwodowego, do ktorego naleza nerwy mozgowe i nerwy rdzeniowe.
Czynnościowo układ nerwowy dzieli sie na somatyczny i autonomiczny, inaczej wegetatywny. Układ somatyczny odbiera i reaguje na bodźce pochodzące z zewnątrz organizmu, kieruje czynnością mięsni szkieletowych, a procesy te przebiegają w zasadzie zgodnie z wola organizmu. Układ autonomiczny odbiera i reaguje na podniety pochodzące z wnętrza organizmu, reguluje czynności serca, gruczołów oraz miesili gładkich, co w zasadzie odbywa sie niezależnie od woli organizmu. Układ nerwowy utrzymuje łączność organizmu z otoczeniem, reguluje pracę narządów wewn i integruje wszystkie części ciała w jedną całość. Informacje otrzymywane są z receptorów rejestrujących zmiany śród zewn i we wnętrzu ciała. Ich analiza umożliwia reagowanie organizmu na bodźce, a więc przystosowanie się do środowiska. Reakcje oiganizmu dochodzą do skutku dzięki powiązaniu ukł nerwowego z aparatem wykonawczym, czyli efektorami (np. mięśnie).
Komórka nerwowa - neuron, jest podstawową jednostką budulcową i czynnościową ukł nerw. Od ciała komórki nerwowej (perikarionu) odcłiodzą 2 rdz wypustek: krótkie rozgałęzione dendryty i zazwyczaj 1 długi rozgałęziony na końcu akson lub neuryt -włókno osiowe. Komórkę otacza neuryłemma - bł kom. W perikarionie występują: siateczka śródpłazmatyczna ziarnista, ciałka Nissla (tigroidy) - skupiska kwasu