39268

Pytanie 34. MIEJSCE WŁADZY USTAWODAWCZEJ W SYSTEMIE ORGANOW PAŃSTWOWYCH W POLSCE (Skrzydło i wykłady)

Grupa ta obejmuje obydwie izby parlamentu, których zadania w zakresie stanowienia prawa mają szczególne znaczenie. Parlament uchwala nie tylko ustawy, ale podejmuje tez uchwały, wśród których mogą występować akty normatywne, a także realizuje funkcję ustrojodawczą dysponując prawem dokonywania zmian w obowiązującej Konstytucji (art.235). W dziedzinie stanowienia prawa znaczącą rolę odgrywają też organy władzy wykonawczej (Rada Ministrów głównie), to jednak ich akty prawne wydawane są na podstawie i w celu wykonania ustaw. Winny one, zatem bezwzględnie mieścić się w ramach wyznaczonych przez Sejm i Senat. Sejm jest izbą niższą, a senat wyższą, co wynika z tradycji historycznych. Relacje między Sejmem i Senatem można sprowadzić do 3 płaszczyzn: legislacyjna, kreacyjna, tworzenie Zgromadzenia Narodowego.

Sejm i Senat realizują szerszy zakres kompetencji, który nie ogranicza się do stanowienia prawa. Płaszczyzna legislacyjna: mają prawo inicjatywy ustawodawczej, senat może ustawę odrzucić lub nanieść poprawki, co Sejm może odrzucić bezwzględną większością głosów. Stanowisko ostateczne-SENAT NIE MOŻE DOKONYWAĆ ZMIAN DEFICYTU BUDŻETOWEGO.

Uprawnienia kreacyjne obejmują powoływanie i odwoływanie konstytucyjnie wskazanych centralnych organów p-a.

Organy, które powołuje Sejm za zgoda Senatu: RPO, NIK.

Organy kolegialne, które obsadza razem Sejm i Senat (Sejm swoich Senat swoich niezależnie od siebie): KRRiT i RPP(Sejm i Senat-spoza swojego składu, i prezydent); KRS (Sejm 4, Senat 2, ze swojego składu, na czas kadencji).

Sejm i Senat mają też prawo kontroli wykonywanych ustaw, a Sejm dysponuje prawem kontroli rządu i ministrów. Może on stosować środki odpowiedzialności parlamentarnej w stosunku do rządu (odpowiedzialność solidarna - art. 158), jak i jego członków (odpowiedzialność indywidualna- art. 159). Sejm ma też prawo stawiania członków Rady Ministrów w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (art. 156- co najmniej 115 posłów składa wniosek, lub na wniosek prezydenta; większość 3/5 ustawowej liczby posłów). Tworzenie zgromadzenia Narodowego- Sejm i Senat pod przewodnictwem Marszałka Sejmu (lub Senatu):

1) Przyjmuje przysięgę od Prezydenta (niezłożenie jej oznacza rezygnację z funkcji);

2) Wysłuchanie orędzia Prezydenta (tylko wysłuchanie, nie czyni się orędzia przedmiotem debaty);

3) Możliwość postawienia Prezydenta przed TS -z powodu deliktu konstytucyjnego lub przestępstwa pospolitego. Jeżeli ZN podejmie decyzję o postawieniu Prezydenta przed TS to zawiesza się jego urząd a obowiązki przejmuje Marszałek Sejmu. (Wniosek składa 140 członków ZN, większość 2/3 głosów).

4) Niezdolność Prezydenta ze względu na zły stan zdrowia do sprawowania urzędu (wniosek 140 członków ZN, większość 2/3 głosów).

( ZN nie ma innych kompetencji! W przeszłości miało tez uchwalić Konstytucję, ale teraz już nie. Przepisy milczą o organie uchwalającym konstytucję).

Powierzenie organowi p-mu określonych funkcji przesądza zarazem o jego budowie, jak i o trybie funkcjonowania. Działalność polegająca na stanowieniu prawa wymaga, aby Sejm i Senat były zbudowane w oparciu o zasadę wieloosobowości i kolegialności działania. Cecha ta odnosi się zarówno do organów samoistnych (patrz pyt. 33) tej grupy, tj Sejmu i Senatu, jak też ich organów wewnętrznych a więc niesamoistnych, spełniających rolę pomocniczą. Dotyczy to przede wszystkim komisji parlamentarnych, które odgrywają tak ważną rolę w działalności parlamentu.