6574

Zasadnicza ewolucja celśw, zadali i funkcji oświaty dorosłych nastśpiśa po drugiej wojnie kwiatowej w Polsce Ludowej. Oświata dorosśych staśa siś czściś systemu oświatowego i elementem polityki rozwoju    spośeczno –

ekonomicznego i kulturalnego. Prawo do oświaty zostaśo przyznane kaśdemu obywatelowi, niezaleśnie od wieku, pści, sytuacji materialnej i pochodzenia spośecznego. Na plan pierwszy wysunśy siś ideologiczne zadania pracy oświatowej.

Projekt przebudowy ustroju szkolnego w Polsce po drugiej wojnie Światowej zostaś opracowany przez Ministerstwo Oświaty Rzśdu Tymczasowego i przedśośony Krajowej Radzie Narodowej 4 maja 1945r. Jednym z wielu punktśw byśo upowszechnienie oświaty pozaszkolnej wśrśd mśodzieśy i dorosśych. Oświata miaśa byś bezpśatna, powszechna i obowiśzkowa. Celem zaś oświaty dorosśych byśo przygotowanie wyksztaśconej kadry potrzebnej dla gospodarki narodowej, ktśrś naleśaśo szybko wyksztaściś. StŚd teŚ w latach 1945-1948 przeprowadzono pierwszś reformś szkolnś, ktśrej celem byśa odbudowa szkolnictwa    i oświaty oraz

przebudowa systemu organizacyjnego i programowego edukacji spośeczeóstwa dorastajścego i dorosśego. W tym okresie starano siś eliminowaś skutki opśnieś oświatowych okresu miśdzywojennego    i nastśpstw okupacji, przygotowywano

kadry do przemian ustrojowych. Bezpośrednio po wyzwoleniu czśsto samorzutnie powstaśy szkośy    i placśwki oświaty pozaszkolnej. Uruchamiano

Świetlice, uniwersytety ludowe oraz kursy dla dorosśych oraz przerośniśtej mśodzieśy, umośliwiajśce w krśtkim czasie ukośczenie szkośy powszechnej i Średniej. MiaŚo to na celu wyrśwnanie warunkśw startu Śyciowego mśodzieśy gŚŚwnie robotniczej i chśopskiej.

MŚodzi chśopi i robotnicy stanowili bowiem w tym czasie okośo 75% absolwentśw szkś i kursśw dla dorosśych z zakresu szkośy powszechnej i okośo 50% absolwentśw Średnich szkś dla dorosśych. Praca oświatowa toczyśa siś wśwczas dwoma gŚŚwnymi nurtami: ludowym i robotniczym. Czego przejawem byśo rozpoczście dziaśalności w kwietniu 1945r. przez Ludowy Instytut Oświaty i Kultury (LIOK), ktśry powstaś w warunkach konspiracji, podczas okupacji z poŚŚczenia kilku przedwojennych instytucji oświatowych m.in. Instytutu Oświaty Dorosśych, Instytutu Teatrśw Ludowych i Instytutu Oświaty i Kultury. Prace Instytutu po wyzwoleniu obejmowaśy m.in. poradnictwo, doskonalenie metodyczne i dziaŚalnoŚŚ wydawniczś. Instytut udzielaś pomocy z zakresu pracy oświatowej    i

kulturalnej z dorosśymi oraz wydawaś liczne publikacje i czasopisma fachowe, m.in. miesiścznik ,, Oświata i Kultura ,, oraz    ,,

Praca Oświatowa ,,. Ludowy Instytut Oświaty i Kultury swoje poczynania wzorowaś na okresie przedwojennym i inspirowaś wielorakie dziaśania w zakresie : ksztaścenia dorosśych, ksiŚŚki i czytelnictwa, teatrśw, muzyki i wydawnictw. Instytut nie byś formalnie zwiśzany    z ŚadnŚ partiś politycznś co w

pśniejszym czasie zawaśyśo na jego dziaśalności. RŚwnoczeŚnie dziaóaśo Towarzystwo Uniwersytetów Ludowych Rzeczpospolitej Polskiej (TUL), ktśre powstaóo w sierpniu 1945r. jako organizacja spośeczna majśca na celu zakśadanie i rozwijanie uniwersytetśw ludowych. TUL rśwnieś prowadziśo swojś dziaŚalnoŚŚ wzorujśc siś na okresie przedwojennym stawiajśc sobie cele:

a)    wychowanie czśowieka uspośecznionego i twórczego, o gśśbokiej moralności i wysokim poczuciu godności ludzkiej,

b)    wiśzanie wartości spośecznych i moralnych Śycia osobistego w rodzinie,

gromadzie z zagadnieniami wspóycia w skali ogślnonarodowej    i