5755073378

e. Studia wyższe i oświata dorosłych

Za studia wyższe odpowiedzialne są dwa ministerstwa: Ministerstwo Kultury i Wyższej Edukacji oraz Ministerstwo Zdrowia i Edukacji Medycznej. Dodatkowo Ministerstwo Kultury i Wyższej Edukacji odpowiedzialne jest także za część programów policealnych, takich jak: wyższe szkoły kształcenia nauczycieli i Wyższe Instytuty Kształcenia Technicznego i Zawodowego/'¹

Aby dostać się na jeden z uniwersytetów państwowych uczeń musi uzyskać wystarczający wynik z narodowego egzaminu - Konkur. Wejście na uniwersytety prywatne zapewnia osobny Konkur.

W latach 1998-99 irańskie uczelnie wyższe kształciły 1,308,150 studentów, w tym 47,6% na uczelniach państwowych, a 52,4% w instytucjach prywatnych. 8% z tej ogromnej liczby studentów uczestniczyło w kursach podyplomowych.

W systemie irańskim wyróżnia się następujące stopnie:

•    licencjat (Kar-Shenasi) - zdobycie go trwa zwykle cztery latach

•    magisterium - nauka zwykle trwa dwa lata

•    studia doktoranckie - studenci muszą studiować minimalnie trzy, a maksymalnie sześć lat⁶².

Proporcje kobiet i mężczyzn na uniwersytetach są zrównoważone: na uczelniach państwowych udział kobiet w roku akademicki 1998-99 wynosił 42,3%, a na uczelniach prywatnych 44,5%. Jednak z nieoficjalnych danych wynika, iż w roku akademickim 2001-02 rzeczywista liczba kobiet przewyższyła liczbę mężczyzn.⁶³

Jeśli chodzi o preferencje edukacyjne studentów, to przeważają kierunki humanistyczne (48%), na drugim miejscu znajduje się inżynieria (22%), zaś ostatnie miejsce przypadło kierunkom artystycznym (3%). Lecz tradycyjnie duża liczba studentów wybiera kierunki teologiczne.⁶⁴ Taki podział może wynikać nie tylko z faktu, iż Iran jest państwem religijnym, ale także z ambicji jego przywódców, aby dorównać krajom zachodnim i przez to efektywnie z nimi konkurować. Tendencje te przejawiają się w całym obszarze polityki irańskiej.

Specyfiką Iranu jest młodość jego populacji (50% poniżej 25 roku życia). W edukacji powoduje to ogromne zapotrzebowanie szczególnie na miejsca w instytucjach kształcenia wyższego. Irański system oświatowy próbuje stawić czoła temu zapotrzebowaniu ze swoimi: 52 państwowymi uniwersytetami, 28 uniwersytetami medycznymi oraz szeregiem rządowych instytucji badawczych. Jednak gdyby nie instytucje prywatne - 25 prywatnych uniwersytetów - cel nie zostałby osiągnięty. Szczególnie ważny pod tym względem jest Islamski Uniwersytet Azad (prywatny), który będąc instytucją samofinansującą

61    URL:l«tp://\v\v\v.salamiran.org/Embassy/Embassy/StudentAdvisory/Iran_cducation/Iran_Education_system.html#_Toc434 769446

62    URL: http://www.britishcouncil.org/iran-discover-iran-education-report.doc.

63    Tamże

64    Tamże

15