Obraz74

cji Oświaty Dorosłych UNESCO, na której zalecono ten system jako szczególnie przydatny dla potrzeb kształcenia ustawicznego. Obecnie uznaje się wartość tego systemu zarówno w szkolnictwie „młodzieżowym'’, jak i w kształceniu doro- 1 słych.

Istnieją co najmniej dwie odmiany systemu modularnego; jedna z nich rozwinęła się w USA, druga w Niemczech. Według wersji amerykańskiej 1 moduł (imodule) to część dnia szkolnego wypełniona odpowiednią treścią! dydaktyczną. Treść ta obliczona jest w każdym module na 15-20 minut pracy W uczniów, choć mogą być moduły krótsze. W ten sposób zamiast 6-7 godzin I lekcyjnych pełny dzień pracy obejmuje około 24 modułów, czyli około 360 ! minut. Praca ta jest urozmaicona pod względem organizacyjnym. Jedne moduły! realizują duże grupy obejmujące 100 lub więcej uczniów, inne - grupy małe, j liczące około 12-15 uczniów, jeszcze inne realizowane są indywidualnie. Taki! elastyczny sposób prowadzenia zajęć wymaga bardzo starannego przygotowy wa-fl nia ich treści, a w szkołach przekraczających liczbę 1000 uczniów - również! komputerowego sterowania ich przebiegiem¹.

Rozwinięta w Niemczech wersja systemu modularnego² większą wagę przy- J wiązuje do elementów treściowych niż organizacyjnych. Moduł (według termi-! nologii niemieckiej Baustein) pojmuje się w niej jako jednostkę programową, ] przedstawiającą względnie zamknięty odcinek kształcenia. Większe toki kształ-l cenią (kursy) mogą być dzielone na wiele takich dydaktycznie - z punktu! widzenia ich celów, treści, środków i metod - uporządkowanych jednostek] całego programu. Podział kursu na moduły ma sprzyjać sukcesywnemu osiąganiu] założonych kwalifikacji, zgodnie z celami przyświecającymi tworzeniu systemu] modułów (Baukasien).

Przygotowanie nowego programu w systemie modularnym wymaga znacznie więcej starań niż w tradycyjnym systemie przedmiotowym. Obejmuje cztery fazy:

I. Przygotowanie bazy wyjściowej - na co sic składa m.in. rozpatrzenie możliwości szkół (środki materialne), nauczycieli (poziom kwalifikacji) i uczniów, warunkujących wprowadzenie nowegn systemu, jak również analiza materiału nauczania pod kątem jego przydatności do ujęcia modułar- j nego.

2 Określenie oczekiwanych osiągnięć i opcracjonalizacja celów oraz ocena możliwości ich i osiągnięcia i sprawdzenia.

3.    Opracowanie materiału dydaktycznego, czyli przełożenie katalogu celów na czynności i kształcenia, obejmujące pracę nauczyciela, źródła drukowane i środki kształcenia oraz właściwe sekwencje .kroków uczenia się”, dostosowane do możliwości uczniów.

4.    Wypróbowanie tok skonstruowanego programu w celu sprawdzenia zgodności osiągnięć] z oczekiwaniami i ewentualnej rewizji modułów.

W całym kunie rozróżnia się moduły początkowe łub bazowe, które otwierają ów kura. oraz takie, które są dalszym ciągiem modułów je poprzedzających, a zarazem stanowią podstawę dla dalszych modułów. Przy tym moduły mogą być poliwalcntne. gdy stanowią bazę dla dwu lub więcej następujących po nich modułów, lub monowalentnc. gdy są oparciem dla jednego kolejnego modułu (rys. I - wg Zur Entwicklung dtr Weilerbildung 1975, z. 25).

moduły

monowałentne

Rys. 1. System modaMw jv»h* i wMrtMMll

Obok prób problemowego, egzrmplarycmego cn modularnego ujęcia treści wykształcenia pojawiły sic " dydaktyce kwiatowej tendencje do ujęcia strukturalnego. Szczególnie zdecydow.mym tego wyrazem »c*4 koncepcja nauko* ej organizacji procesu dydaktycznego WląZc się ona z systemem poczynali zmierzających do uzyskania optymalnej wydolno** i procesu dydaktycznego - w możliwie najkrótszym czasie i przy najmnicisrym nakładzie uł i środków Optymalizacja wymaga tworzenia jednolitego planu pracy wychowuwczo^dyda'-ktycznej na cały okres nauki. System naukowej organizacji pracy nar zrywa / nauczaniem przedmiot*"* ym. lecz treść przedmiotowa kształcenia traktuje jako element systemu i z tego punktu w idzenia poddaje ją odpowiednim transformacjom.

Przegląd obejmujący kilka nowszych rozwiązań o charakterze nao«a:> mym nie daje wystarczających dowodów na to. ze sy stem przedmiot*"*a moZr h>v* w bliskiej przyszłość i zastąpiony przez takiś mny sy sieni W knjak. ktfltt zmierzały w tym kierunku, ostatnie tendencje zdają s?ę twiaknć o cnm* innym. Tym niemniej system ten wymaga utswoczctnieaia. lak o tym szerzej pisałem w książce Podstawy wjUaalmua ofulwfp (I90?k ui>.>v.vtcinic«ar to zmierza w trzech kierunkach.

107

1

   Dorołhy Wcsiby-Gibson Gruupiitg-PiintitLuutd Pwcticf.t.łn: The Encyclopeditj o/ EtiuctUum, Vot 4 The MacmillanComp..\97l.i 207-208.

2

   Pracilstawia go publikacja: /nr EntwtcUun# der WciierbittUing. Heft 25. Marz 1075. KOliu Grcwn Vc«teg