etapu rozwoju gospodarki kapitalistycznej. Bardzo znaczny był udział państwa w początkowym okresie powstawania gospodarki rynkowej. W tym czasie najbardziej charakterystycznymi formami tej interwencji były polityka protekcjonistyczna, system ulg podatkowych i dogodne kredyty dla przedsiębiorców, ułatwienie procesów wywłaszczeniowych w rolnictwie, polityka kolonialna i podbój obcych terytoriów. W XIX wieku i pierwszej dekadzie dwudziestego stulecia bezpośrednie oddziaływanie państwa na gospodarkę osłabło. System gospodarki kapitalistycznej bowiem mógł realizować swe cele i utrzymać równowagę dzięki mechanizmowi wolnej konkurencji. Po wielkim kryzysie z lat trzydziestych XX wieku interwencjonizm państwowy miał przeciwdziałać masowemu i długotrwałemu bezrobociu by z czasem przekształcić w instrument wspomagający i korygujący mechanizm rynkowy.
ROLA PAŃSTWA W GOSPODARCE RYNKOWEJ
Państwo- zespół instytucji centralnych lokalnych F.państwa: -ekonomiczne - społeczne - polityczne Funkcje państwa ekonomiczne:
ajtworzenie łądu instytucjonalno-państwowego b)f.efektywności-f.alokacyjna c)f.stabilizacyjna d)f.spraw iedliwosci=f.redystrybucyjna
B)koniecznosc interwencji państwa majacej na celu zapełnienie jak najlepszej efektywności gospodarowania
Dobra publiczne: obrona handlowa, obrona zdrowia, ochrona środowiska, oświetlenie ulic Są to dobra społeczne pożądane Niepożądane to : papierosy, alkohol, narkotyki
Cjpoprzez politykę fiskalna wykorzystywany system podatkowy i środki z budżetu państwa Polityka monetarna wpływa na podaż pieniądza stopę procentowa
Djpolega na kształtowaniu proporcji podziału dochodu narodowego- aby nie było drstycznych różnic społecznych AKTY PRAWNE
•EFTA-ugrupowania integracyjne 1960 weszły Austria. Dania, Norwegia, Portugalia. Szwajcaria, Szwecja, GB 1970-lslandia 1986- Finlandia 1991- Lichtenstein
Cel: prowadzenie wspólnego handlu Ostatecznie jest tylko Islandia Lichtenstein Norwegia Szwajcaria
•Układ Wyszechradzki - obejmuje kraje Europy środkowej weszły: Czechy, PL, Słowacja, Węgry, Słowenia
•Stowarzyszenie krajów Azji Południowo Wsch-1967 na mocy deklaracji z Bangkoku Filipiny Indonezja
•Północno Amerykańska strefa wolnego handlu NAFTA-USA kanada Meksyk 1994 cel: wyeliminowanie ograniczeń w
handlu - wspólna polityka wobec krajów zew
•Wspólny Rynek Ameryki Płd 1991 cel podobne
RÓWNOWAGA GOSPODARCZA
- globalny popyt i globalna podaż na wszystkich rynkach (dóbr i usług konsumpcyjnych, czynników produkcji, pracy) są sobie równe. Takie dostosowanie nie jest jednoznaczne z tym że na każdym rynku z każdym z działów jest równowaga. Ogólna równowaga rynkowa® równowaga na rynku konsumpcji (dóbr i usług konsumcyjnych). Jeżeli struktura podaży na pojedyńcze towary konsumpcyjne odpowiada strukuturze popytu to mówimy o ogólnej równowadze rynkowej. Zarówno równowaga gospodarcza jak i rynkowa jest celem każdej gospodarki w długim okresie czasu.
DEZINFLACJA proces polegający na podejmowaniu działań w ramach polityki gospodarczej państwa zmierzających do ograniczenia inflacji.
DEFLACJA (inflacja ujemna) proces przeciwny do inflacji charakteryzuje się wzrostem siły nabywczej pieniądza, zjawisko niekorzystne bo powoduje zastuj w gospodarce.
STAGFLACJA -stagnacja gospodarcza i równoczesne występowanie inflacji, (inflacja nie pobudza do wzrostu) SLUMPFLACJA spadek tempa wzrostu połączony z procesem wysokiej inflacji.
BILANS PŁATNICZY
Jest to usystematyzowane zestawienie wymiany miedzy podmiotami danego kraju a zagranicą. Dotyczy rynku kapitałowego oraz rynku dóbr.
Pozycje w bilansie płatniczym : ljrachunek obrotów bieżących -rachunek obrotu towaru -rachunek obrotu usług
-wartość pochodząca z własności posiadanej za granicą
2) rachunek obrotów kapitałowych(inwestycje)
3) pozycja korygująca (rac h opuszczeń i błędów)
4) transakcjie wyrównawcze
-stały system walutowy państwo przejmuje obowiązek utrzymania stałego kursu w danym państwie ReNAWACJA urzędowe podniesienie kursu waluty w stosunku do określonej waluty zagranicznej
-płynny system walutowy państwo nie ingeruje w wysokość kursu waluty kcrs ten kształtuje się w zależności od popytu i podaży na walutę.
MIĘDZYNARODOWE SYSTEMY WALUTOWE
System kursu walutowego oparty na złocie, złoto stanowiło podstawę w stos. Do której wyznaczało się kursy poszczególnych walut.
Państwo było zobowiązane do wymienialności waluty na złoto. Najdużej tego typu waluta był dolar USA. DO lat 70. Po II wojnie św waluta stałą przestała obowiązywać.System waluty złotej gwarantował automatyczne równoważenie bilansów płatniczych w skali międzynarodowej. ZALETY: -nie było potrzeby nakręcania inflacji (bo był ścisły związek między emisją pieniądza a stopą rezerw) WADY: -ilość złota w świecie była ograniczona - było zwiększanie obrotu międzynarodowego
System kursu walutowego dostosowanego okresowo - opracowany po II wojnie św Keynes / White w Bretton Woods system Bretton Woods. W myśl tej koncepcji parytetem stał się dolar. Początkowo system wprowadzony tylko w USA