7690

kpa przewiduje wyjątek od powyższej reguły, bowiem decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, rozstrzygająca sprawę należącą do zadań własnych gminy, może być uchylona wyłącznie przez organy gminy. Nie jest zatem dopuszczalne uchylenie łub zmiana takiej decyzji przez SKO. które nie jest organem gminy w rozumieniu art. 5 § 2 pkt. 6 kpa.

Postępowanie w sprawie zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznej może być wszczęte na żądanie strony hib z urzędu. Strona może według własnego uznania, wnieść żądaiue do organu, który wydał decyzję hib do organu wyższego stopnia, chyba że ostateczną decyzję w sprawie należącej do zadań własnych gminy wydał organ gminy.

Przedmiotem postępowania przewidzianego w art. 154 kpa jest sprawa uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej, na mocy której strona nie nabyła prawa. Nie jest to zatem dalsze postępowanie w sprawie rozstrzygniętej taką decyzją. Organ admimstracji publicznej może zmienić lub uchylić decyzję ostateczną tylko prze niezmienionym statuę faktycznym i prawnym, istniejącym w dniu wydania takiej decyzji i z udziałem tych samych stron.

W przypadku, gdy organ uzna za bezzasadne żądanie strony uchylenia lub zmiany decyzji w trybie art. 154 kpa. wówczas jest obowiązany wydać decyzję odmawiającą uchylenia lub zmiany decyzji dotychczasowej. W przypadku zaś. gdy spełnione są przesłanki wymienione w komentowanym przepisie, wówczas organ administracji publicznej jest obowiązany wydać decyzję, w której uchyli lub zmieni decyzję dotychczasową Od decyzji wydanej na podstawie art. 154 służy odwołanie.

Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo (arL 155 kpa) musi być uchylona lub zmiemona w każdym czasie, jeżeli spełnione są następujące przesłanki:

- strona wyrazi zgodę na zmianę lub uchylenie decyzji

za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony przepisy szczególne nie sprzeciwiają się zmianie lub uchyleniu takie decyzji Zgoda strony musi być udzielona wyraźnie, nie może to być zgoda domniemana. Uchylenie przez organ admilustracji decyzji ostatecznej bez zgody strony stanowi rażące naruszenie prawa i skutkuje stwierdzenie nieważności takiej decyzii. Ocena czy za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes stron należy do właściwego organu administracji publicznej. Organ jest obowiązany do wyważenia obu interesów i uzasadnienia oceny.

Odnośnie do właściwości organów oraz trybu postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji, na podstawie której strona nabyła prawa, obowiązują odpowiednio reguły przewidziane dla uchylenia lub zmiany decyzji, na podstawie której strona nie nabyła prawa.

Przepis art. 161 kpa przewiduje nadzwyczajny, wyjątkowy tryb uchylania lub zmiany decyzji ostatecznej, na mocy której strona nabyła prawo, bez zgody strony G.wywłaszczenie prawa"). Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej w tym trybie jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy spełnione są następujące przesłanki:

utrzymywanie w obrocie prawnym takiej decyzji stanowi zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego albo grozi poważnymi szkodami dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów państwa zagrożeń tych nie da się usunąć w inny sposób tuż w drodze uchylenia lub zmiany decyzji.

Organem właściwym do uchyleiua lub zmiany decyzji ostatecznej na podstawie art. 161 jest naczelny organ admimstracji państwowej, który może uchylić lub zmienić każdą decyzję ostateczną. Wojewoda może zaś uchylić lub zmienić w tym trybie jedynie decyzję wydaną przez organ administracji rządowej niższego stopnia oraz organ samorządu terytorialnego w sprawach zleconych z zakresu administracji rządowej. Od wydanej ptzez naczelny organ administracji decyzji uchylającej lub zmieniającej służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, a gdy decyzję wydał wojewoda - odwołanie do właściwego organu naczelnego administracji państwowej.

Ponieważ na podstawie art. 161 można pozbawić stronę, wbrew jej woli. praw słusznie przez tuą nabytych stronie, która poniosła szkodę na skutek zmiany lub uchylenia decyzji, shiży roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę. Odszkodowanie służy od organu, który uchylił lub zmienił decyzję doty czasową także ten organ jest właściwy do orzeczenia o odszkodowaniu Strona mezadowolona z przyznanego odszkodowania może w terminie 30 dni od doręczenia jej decyzji w tej sprawie wnieść powództwo do sądu powszechnego. Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym stała się ostateczna decyzja uchylająca hib zmieniająca decyzję ostateczną.

Zgodnie z art. 163 organ administracji publicznej może uchylić lub zmienić decyzję, na mocy której strona nabyła prawo, także w innych przypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych. Przepisy te określają przypadki, w których organ administracji publicznej może cofnąć hib ograniczyć zakres uprawmeń wynikających z decyzji (pozwoleń, zezwoleń, zgód. koncesji).

64. Właściwość NSA.

Sąd orzeka w sprawach skarg na: decyzje administracyjne 2/11