Prawo administracyjne -25. listopada 2009 - dr hab. MARCIN MIEMIEC (!!!)
Prawo administracyjne stanowi podstawę władztwa administracyjnego - to władztwo jest w państwie prawnym ujęte w ramacli prawa. Elementami władztwa są:
- jednostronność - zaprzeczenie cywili stycznej dwustronnośd, brak równości podmiotów, jeden z nich, będący stroną stosunku prawnego, rozstrzyga o prawach i obowiązkach drugiego podmiotu stosunku prawnego. Takie zależności zachodzą wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z władzą.
- Władza - narzucanie swojej woli drugiej stronie, uzasadnione aksjologicznie bądź tetycznie
Domniemanie ważności/prawidłowości - założenie że akty prawa administracyjnego zostały wydane przez organ właściwy, który wyznacza prawo do wydania tej decyzji, w prawidłowej procedurze i przy dobrej podstawie materiałnoprawnej.
Administracja pracuje w tiybie gabinetowym - nie ma kontaktu z człowiekiem, który ma władzę. Władczość jest przypisana do działu administracji, który określamy mianem administracja władcza.
Każda władza może się mylić, nie oszukujmy się - wadliwe prawo, korupcja, niestaranność, kiepskie wykształcenie urzędników. YV modelu jednostronności istnieją mechanizmy korekcyjne. Mimo istnienia zasady domniemania ważności, jest ona wzruszalna. Powszechnie stosowanym mechanizmem w Europie jest samokontrola administracji - gdy niższy szczebel się pomyli, wyższy może jego błąd naprawić. Oprócz tego istnieje sądowa kontrola administracji, wykonywana przez sądy administracyjne. W tym przypadku nie ma nadrzędności organu władczego nad rządzonym, a jedynie występują dwie równorzędne strony w procesie.
Państwo poprzez swoją władzę administracyjną dba również o ochronę pewnych dóbr zdrowie, porządek, bezpieczeństwo publiczne - na straży tych dóbr określone jest ustawodawstwo, tworzące pewne struktury, służące zabezpieczeniu tych dóbr (zdrowie publiczne - prawo sanitarne tworzące określone organy, nadając im kompetencje i przydzielając im zadania). Kontrola sądowa jako jedno z instytucjonalnych zabezpieczeń poprawności wykonywania tej władzy.
W czasie klęski żywiołowej państwo ogranicza niektóre prawa i ingeruje głębiej w życie społeczne, mając na celu ochronę większego dobra (np. bytu państwa).
Jeżeli istnieje zagrożenie życia, zdrowia, porządku publicznego i brak jest ustawy, która temu zagrożeniu by przeciwdziałała poprzez nadanie odpowiednich kompetencji organom, wówczas rada gminy, powiatu, województwa mogą wydawać akty porządkowe (wojewoda wydaje tzw. rozporządzenia porządkowe). Mimo to należy pamiętać iż władze publiczne działają w granicach i na podstawie prawa. Na gruncie prawa administracyjnego - władza administracyjna może wkraczać w sfeiy praw i wolności obywateli tylko wtedy, gdy prawo im na to pozwala.