Bankowe, sprawował Narodowy Bank Polski jako bank centralny państwa. Nadzór bankowy podlegał bezpośrednio Prezesowi NBP. Silna pozycja banków centralnych w systemie bankowym była krytykowana, zwłaszcza przez banki komercyjne. Wskazywały one, że są uzależnione całkowicie od banków centralnych, które mogą wpływać na ich sytuację nie tylko poprzez narzędzia tynkowe, takie jak operacje otwartego rynku, ale także bezpośrednio za pomocą środków administracyjnych. W związku z taką krytyką zapoczątkowano powierzanie nadzoru bankowego samodzielnym instytucjom, w których zasiadają przedstawiciele wybranych organów państwowych oraz banków. Takie rozwiązanie funkcjonuje obecnie także w Polsce.
Ustawą z dnia 29 sierpnia 1997r. o Narodowym Banku Polskim, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1998r. powołano do życia Komisję Nadzoru Bankowego jako samodzielną instytucję sprawującą w Polsce nadzór bankowy.
Rozdział II
Komisja Nadzoru Bankowego
Zgodnie z art. 131 ustawy Prawo bankowe, w oparciu o ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim nadzór nad działalnością banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw instytucji kredytowych w Polsce sprawuje Komisja Nadzoru Bankowego. Jest ona samodzielnym, kolegialnym podmiotem spoza kręgu podmiotów administracji publicznej powołanym w celu ochrony interesów zbiorowych konsumentów.
Celem nadzoru jest zapewnienie:
-bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach bankowych,
-zgodności działalności banków z przepisami niniejszej ustawy, ustawy o Narodowym Banku Polskim, statutem oraz decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku.
Czynności podejmowane w ramach nadzoru bankowego polegają w szczególności na: -dokonywaniu oceny sytuacji finansowej banków, w tym badaniu wypłacalności, jakości aktywów, płynności płatniczej, wyniku finansowego banków,
-badaniu jakości zarządzania ryzykiem prowadzonej działalności,
-badaniu zgodności udzielanych kredytów, pożyczek pieniężnych, akredytyw, gwarancji bankowych i poręczeń oraz emitowanych bankowych papierów wartościowych z obowiązującymi w tym zakresie przepisami,
-badaniu zabezpieczenia i terminowości spłaty kredytów i pożyczek pieniężnych,
-badaniu przestrzegania limitu koncentracji zaangażowań i limitu kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji bankowej lub poręczenia udzielanych członkowi zarządu albo rady nadzorczej banku lub osobie zajmującej stanowisko kierownicze w banku -badaniu przestrzegania określonych przez Komisję Nadzoru Bankowego norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banków.
W skład Komisji Nadzoru Bankowego wchodzą:
-Przewodniczący Komisji Prezes NBP (obecnie: Leszek Balcerowicz),
-Zastępca Przewodniczącego Komisji Minister Finansów lub delegowany przez niego sekretarz lub podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów (obecnie: Cezaiy Mech), -Przedstawiciel Prezydenta RP (obecnie: Danuta Wawrzynkiewicz),
-Prezes Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (obecnie: Ewa
Kawecka-Włodarczak),
-Przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych i Giełd lub jego zastępca (obecnie: Jarosław H. Kozłowski),
-Przedstawiciel Ministra Finansów (obecnie: Paweł Pelc),