3784493741

III: PIENIĄDZ I BANKOWOŚĆ / System bankowy w Polsce - Bank centralny...

NARODOWY BANK POLSKI -ORGANY I ICH ZADANIA

Narodowy Bank Polski (NBP) spełnia w systemie bankowym wiele istotnych funkcji. Pierwsze i najważniejsze zadanie to emisja pieniądza. Narodowy Bank Polski jako jedyna instytucja w Rzeczypospolitej Polskiej (RP) ma prawo emisji znaków pieniężnych RP. Inne funkcje, o których nie należy zapominać, to m.in.:

» organizowanie rozliczeń pieniężnych,

» prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi,

» prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami,

» prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa,

» regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie,

» rozwijanie systemu bankowego,

» opracowywanie sprawozdawczego bilansu płatniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państwa.

Funkcje NBP w systemie bankowym Polski można podzielić na 3 grupy:

» banku emisyjnego,

» banku banków,

» banku państwa.

Narodowy Bank Polski jako bank emisyjny ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych, które są prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Wprowadza i wycofuje z obiegu znaki pieniężne RP - banknoty i monety, określa wielkość ich emisji i terminy wprowadzenia do obiegu, ustala wzory i wartość nominalną banknotów oraz monet, określa zasady wymiany zużytych banknotów i monet, a także organizuje obieg pieniężny i reguluje ilość pieniądza w obiegu.

Narodowy Bank Polski jako bank banków pełni w stosunku do nich funkcje regulacyjne: zapewnia bezpieczeństwo depozytów zgromadzonych w bankach komercyjnych oraz stabilność całego systemu bankowego. Organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rachunki międzybankowe, aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym i oddziałuje na system bankowy tak, by realizowane były założenia polityki pieniężnej. Ponadto ustala stopy kredytów refinansowych, udziela ich bankom, aby mogły uzupełnić zasoby pieniężne, udziela kredytów redyskontowych, przyjmując od banków weksle do dyskonta lub redyskonta, sprzedaje i kupuje własne i skarbowe papiery wartościowe na otwartym rynku oraz gromadzi rezerwy obowiązkowe banków, a także wprowadza limity kredytowe dla banków, gdy zagrożona jest realizacja założeń polityki pieniężnej.

Narodowy Bank Polski jako bank państwa współdziała z organami państwa w realizacji polityki gospodarczej, przekazuje im informacje o prowadzeniu polityki pieniężnej i sytuacji w sektorze bankowym - głównie informacje

0    założeniach polityki pieniężnej, bilansie płatniczym, bilansie zobowiązań i należności zagranicznych państwa. Współdziała z ministrem finansów w opracowywaniu planów finansowych, zwłaszcza budżetu państwa i realizacji polityki walutowej. Prowadzi rachunki bankowe rządu, centralnych instytucji państwowych, funduszy celowych oraz jednostek budżetowych, realizuje zlecenia płatnicze tych instytucji, a także zapewnia obsługę pożyczek państwowych

1    reprezentuje interesy Polski w międzynarodowych instytucjach finansowych i bankowych.

226