8226

przedstawione zostaną krótkie opisy poszczególnych typów ewaluacji zgodnie z terminologią zaproponowaną przez Radę UE. z uwagi na ich bardziej uniwersalny charakter.

- Ewaluacja ex-ante jest to ewaluacja przeprowadzona przed wdrażaniem programu i mająca za zadanie ocenić na ile planowana interwencja jest trafna z punktu widzenia potrzeb (sektora, beneficjentów) oraz spójna w zakresie planowanych celów i sposobów ich realizacji. Może stanowić również zbadanie kontekstu, identyfikację potencjalnych trudności oraz diagnozę potrzeb i oczekiwali grupy docelowej.

- Ewaluacja mid-term jest to ewaluacja realizowana mniej więcej w połowie wdrażania interwencji. Ewaluacja ta poddaje analizie osiągnięte na tym etapie produkty i rezultaty oraz dokonuje pierwszej oceny jakości realizacji programu. Jej istotną rolą jest również ocena poczynionych na etapie programowania założeń, w tym szczególnie celów oraz przyjętych wskaźników oraz aktualnego kontekstu realizacji przedsięwzięcia. Jest to szczególnie ważne. gdyż zmiana w'anmków społeczno-gospodarczych może spowodować dezaktualizację początkowej diagnozy, która stała się punktem wyjścia dla realizowanej interwencji. W konsekwencji wyniki takiej ewaluacji mogą się przyczynić do pewnych modyfikacji realizacji interwencji oraz aktualizacji przyjętych założeń. Ewaluacja mid-term w dużej mierze opiera się na danych dostarczanych przez system monitoringu i jej jakość warunkowana jest zakresem i rzetelnością danych monitoringowych.

- Ewaluacja ex-post sjest to ewaluacja przeprowadzana po zakończeniu realizacji programu. Zgodnie z artykułem 43 rozporządzenia ramowego powinna być ona przeprowadzona nie później niż trzy lata po zakończeniu okresu programowania. Podstawowym zadaniem ewaluacji ex-post jest zbadanie długotrwałych efektów (oddziaływania) programu oraz ich trwałości. Warto jednak wziąć pod uwagę, iż niektóre efekty oddziaływania programu będą możliwe do zdiagnozowania w dłuższej perspektywie czasowej, dlatego też niekiedy ocena trwałości interwencji może mieć charakter szacunkowy, biorący pod uwagę jedynie aktualne uwarunkowania. Nie mniej ważnym zadaniem ewaluacji ex-post jest całościowa ocena skuteczności i efektywności interwencji oraz jej trafności i użyteczności. Szczególnie istotne jest tu odniesienie się do założonych celów oraz sprawdzenie na ile udało się je osiągnąć. W ewaluacji tego typu jest miejsce na diagnozę efektów oczekiwanych, ale również identyfikację efektów, które przyniosła interwencja, a których nie zakładano, ma to szczególne znaczenie, gdyż ewaluacja ex-post służy' nie tylko kompleksowemu podsumowaniu realizacji przedsięwzięcia, ale stanowi również cenne źródło informacji użytecznych przy planowaniu kolejnych interwencji.

Oprócz wyżej wymienionych typów ewaluacji mogą być również realizowane ewaluacje o charakterze uzupełniającym i/lub pogłębiającym wybrane zagadnienia związane z realizacją interwencji. Należą do nich ewaluacja typu on-going oraz ewaluacje tematyczne.

2