39448

przedstawia zasadę organizacyjną jedności wiedzy naukowej, ideę ludzkości i jej potrzeb. Tak więc dla filozofii autonomicznej, niezależnej od nauk szczegółowych, a tym bardziej jako nauki pierwszej, nie ma miejsca. Wszystko, co może stanowić przedmiot poznania naukowego, ogarniają dyscypliny szczegółowe. Filozofia może istnieć jedynie jako synteza encyklopedyczna tego, co nauki już osiągnęły. Zasadą tej syntezy jest "dobro ludzkości". Jest to jedna z koncepcji filozofii, którą można odczytać w dziełach A. Comte'a. Podejmując problem rozbudowy teorii nauki. Comte przyjmuje inne jeszcze rozumienie filozofii pozytywnej, mianowicie jako "porównawcze badanie logicznej struktury i metod poszczególnych nauk. co pozwoli wykryć logiczny i historyczny porządek nauk. Stąd też, według Comte'a historia jest pomocniczą nauką filozofii."⁷ W dziełach Comte'a daje się odnaleźć wiele innych blisko znacznych określeń filozofii pozytywnej, jednak tendencja do utożsamiania filozofii pozytywnej z metanauką, jak wyżej podano, zdaje się być najczęściej spotykana i ona też została najbardziej rozwinięta w trakcie dalszej ewolucji myśli pozytywistycznej. Zgodnie z takim rozumieniem filozofii, naczelną regułą było: nie wypowiadać innych twierdzeń niż oparte na faktach poznawalnych zmysłami zewnętrznymi, w szczególności zaś nie dociekać istoty rzeczy, nie szukać dla faktów przyczyn, które leżą poza dziedziną faktów, lecz należy szukać praw. Zadania nauki ogranicza Comte do badania okoliczności, wjakich występują zjawiska oraz do wykrywania stałych'związków między zjawiskami, do przewidywania nowych faktów, oraz do wyboru właściwego działania ludzkiego. Warto tu jeszcze podkreślić, że tak rozumiana filozofia pozytywna uprawiana jest metodami właściwymi dla nauk szczegółowych, co sprawia, że jest jedną z tych nauk.