8923

W poniższej pracy zawar te zostały następujące zagadnienia:

1.    Fizjologia jamy ustnej.

2.    Odczuwanie smaku.

3.    Budowa i podstawowe funkcje zębów.

4.    Toaleta jamy ustnej.

5.    Środki higieny jamy ustnej.

6.    Schorzenia wynikające z braku higieny.

7.    Schorzenia wynikające z nadmiaru higieny

8.    Choroby nowotworowe w obrębie jamy ustnej

1. Fizjologia jam y ustnej.

Jama ustna to miejsce gdzie pokarm zostaje rozdrobniony w procesie gryzienia i żucia oraz zmieszany ze śliną. Ograniczona jest od przodu wargami, po bokach policzkami, od góry podniebieniem twardym i miękkim, a od dołu mięśniami tworzącymi tzw. przeponę dna jamy ustnej. Jama ustna zaczyna się od szpary ust, a kończy się na otworze łączącym ją z gardłem (tzw. cieśń gardzieli). Łuki zębowe tworzące szczękę i żuchwę dzielą jamę ustną na część przednią (przedsionek jamy ustnej) i część tylną (jama ustna właściwa). Wargi (górna i dolna) łączą się z boków w kącikach ust Na pograniczu skóry i błony śluzowej znajduje się czerwień wargowa, której zaczerwienienie powodują znajdujące się pod nabłonkiem liczne naczynia krwionośne. Policzki układają się od kąta ust do ucha i łuku jarzmowego. Zbudowane są z kilku warstw: ze skóry, tkanki tłuszczowej (tzw. poduszeczki tłuszczowej), powięzi, mięśnia policzkowego, warstwy gruczołowej i błony śluzowej. Jeśli poduszeczka tłuszczowa jest mocno rozwinięta, nadaje twarzy charakterystyczny „pucołowaty” wygląd, np.: u małych dzieci. Podniebienie dzieli się na część przednią (podniebienie twarde: podniebienie kostne i błona śluzowa) i część tylną (podniebienie miękkie: fałd błony śluzowej zawierający mięśnie unoszące, napinające i obniżające podniebienie oraz mięśnie zbliżające do siebie łuki podniebienne - zamykające cieśń gardzieli). Między łukami podniebiennymi znajdują się migdałki podniebienne. Dno jamy ustnej tworzą mięśnie biegnące aż do żuchwy. W jamie ustnej znajdują się zęby, język i ślinianki.

Do głównych funkcji śliny należą:

•    wypłukiwanie resztek pokarmowych i bakterii z jamy ustnej i powierzchni zębów,

•    ślina resztkowa tworzy cienki film, ochraniający błonę śluzową przed mikrourazami i wysuszeniem,

•    ślina neutralizuje kwaśne pH, chroniąc w ten sposób zęby przed próchnicą,

•    wpływa na zachowanie równowagi wodnej organizmu,

•    współdziała w odbieraniu bodźców smakowych,

•    bierze udział w tworzeniu kęsa pokarmowego,

•    pomaga w artykulacji mowy,

•    bierze udział we wchłanianiu niektórych leków,

•    jest drogą eliminacji szkodliwych substancji z organizmu,

•    zwilża powierzchnię zębów i błony śluzowej,

•    bierze udział w połykaniu pokarmów,

•    zapoczątkowuje trawienie węglowodanów i lipidów,

•    zawiera szereg enzymów i substancji czynnych, które niszczą bakterie i inne drobnoustroje,

•    pomaga w rozdrabnianiu i żuciu pokarmów

2