100184

Formułka procesowa:

-formułka - program działania w fazie apud iudicem określający w sposób maksymalnie zwięzły warunki pod jakimi miał on zasądzić lub uwolnić pozwanego -4 części zwyczajne składowe:

*intentio - tu powód zawierał treść żądania (albo ściśle określone, albo bliżej nieokreślone -tu mógł przegrać cały proces gdy za dużo żądał albo przedwcześnie albo nie tam gdzie powinien albo z innej podstawy' prawnej, zaś przegrana była efektem nadmiernego żądania) *demonstratio - otwierała formułki, w których roszczenie opierało się na fakcie i miały bliższe określenie podstawy prawnej żądania

*condemnatio - alternatywne upoważnienie sędziego do zasądzenia albo uwolnienia pozwanego, opiewała zawsze na kwotę pieniężną nawet gdy proces toczył się o izecz, skarga arbitralna do pretora o umieszczenie klauzuli arbitralnej na mocy której sędzia wzywał pozwanego do dobrowolnego zwrócenia rzeczy powodowi

*adiudicatio - w powództwach działowych, zawierała upoważnienie sędziego do zniesienia współwłasności przez podział rzeczy wspólnej -2 części nadzwyczajne:

*excentio - część składowa formułki umieszczana w interesie pozwanego już w trakcie fazy in iure (w bonae Fidei sam sędzia z urzędu), zarzut procesowy, pozwany nie zaprzeczał temu co powód zawarł w intentio ale przeciwstawiał temu inne okoliczności faktyczne lub odmienną podstawę prawną - prawdziwość udowadnia pozwany; jeśli okoliczności paraliżowały roszczenie powoda - exceptiones peremptoriae, ale jeśli tylko oddalały w czasie to dilatoriae. exceptio in rem - jeśli przeciwko jakiemukolwiek powodowi, exceptio in personom - skuteczna tylko wobec określonej osobie; exceptio doli - zarzut podstępu, pozwany gdy powód uzyskał swe roszczenie podstępnie, powód odpowiada przez replicatio *praescriptio - umieszczana za żądanie powoda domagającego się od pozwanego nie całości ale tylko części świadczenia