Józef Piłsudski ur. 5 XII1867 w Zułowie (na wsch. od Wilna), zm. 12 V 1935 w WARSZAWIE, Belwederze;
Ulubiony poeta: Juliusz Słowacki. Od 1874 r. bracia Piłsudscy przenoszą się do Wilna. Od 1877 r. uczą się w gimnazjum rosyjskim w Wilnie. Zakładają Kółko samokształceniowe, aby uczyć się polskiego. Piłsudski był zafascynowany Napoleonem. W 1884 r. śmierć matki Marii Bilebiczówny. Po zdaniu matury (1885) studiował medycynę w Charkowie. W 1887 aresztowany za udział w demonstracji anty carskiej - wysłany na Sybir na 5 lat za udział w organizowaniu zamachu na cara - organizował siedzibę rewolucjonistom, lecz najprawdopodobniej nie znał ich zamiarów.
W 1892 roku powraca do Wilna, zaczyna angażować się w walkę z caratem. Powołano PPS (Polską Partię Socjalistyczną). Piłsudski zaczął angażować się w pracę partyjną, jako tow. Wiktor. Piłsudski zajmuje się redakcją Robotnika (pisma PPS). W Wilnie Piłsudski poznaje rozwódkę Marię Juskiewiczową - rywalizacja o rękę Marii z Romanem Dmowskim. Aby przyjąć ślub przechodzą na protestantyzm.
Przenosi się do Łodzi, gdzie kontynuowano redakcję Robotnika. Piłsudski został wydany i aresztowany w 1900 roku - przewieziony do Warszawy, do X pawilonu Cytadeli. Zaczął udawać wariata, dlatego przewieziono go do Petersburga, do szpitala św. Mikołaja. Zwolennicy PPS ułatwiają mu ucieczkę. W 1901 r. ucieka do Londynu.
W 1902 wydaje pismo Walka - dostrzega już słabość idei robotniczej. W 1904 r. Piłsudski przebywa w Japonii, aby znaleźć sprzymierzeńców wśród Japończyków, którzy zwyciężyli walkę z Rosją. Spotkał tam Dmowskiego, który próbował zniesławić Piłsudskiego wobec Japończyków (Dmowski był prorosyjski).
1904/1905 - rozłam w PPS - Piłsudski przywodzi Organizacji Bojowej. Piłsudski drukuje tajne memoriały. W 1908 r. poznaje Aleksandrę Szczerbińską - późniejszą drugą żonę . Towarzysz Ola pomagała Piłsudskiemu w transporcie broni i dynamitu.
W 1908 roku Piłsudzki przewodzi akcji przechwycenia carskich pieniędzy w Bezdanach - 200 tyś. rubli • dzięki czemu ma pieniądza na konspirację. 1908 utworzenie we Lwowie konspiracyjnego Związku Walki Czynnej.
1914 - Wykład Paryski Piłsudskiego nt. nadchodzącej wojny (analizuje sytuację polityczną i przewiduje przebieg wydarzeń wojennych).
6 VIII1914 - wyruszenie pierwszej Kompanii Kadrowej (144 bohaterów z Piłsudskim na czele rewolucjonizuje sytuację polityczną we wschodniej Europie). W Kielcach w Pałacu Biskupów -"Sanktuarium Piłsudzkiego", dziś muzeum Piłsudski poleca Bolesławowi Bieniawie Długoszowskiemu, zaufanemu poecie i medykowi napisanie pieśni. W takich okolicznościach powstaje Hymnu Legionów - Marsz Pierwszej Brygady.
1914 - Piłsudski staje się generałem brygady.