100725

• Zagadnienia 1. PAPALIZM

S Grzegorz VII zapoczątkował proces desakralizacji władzy świeckiej.

S Państwo jest z istoty złe, ma rację bytu gdy realizuje sprawiedliwość bożą, a więc jest błogosławiona przez Kościół.

S Papież jest głową wszystkich panujących i prawdziwym cesarzem, biskupi są bliżsi Bogu niż władcy. Papież może odbierać i nadawać władzę wedle zasług; umocnieniem dominacji była idea krzyżowa (XII w.), (jest to dzieło boskiej inspiracji, realizacja marszu do ziemi obiecanej, śmierć z rąk pogan gwarantuje zbawienie);

S Apogeum papalizmu w XIII w. (Innocenty III)

1)    teoria jedności świata - nie może mieć dwóch głów, jak organizm

2)    Kościół to dusza, państwo - ciało, wg hierarchii bytów

3)    teoria wyższych zadań papiestwa

4)    Kościół to instytucja doskonała, państwo jest obarczone grzechem, papież może pouczać i usunąć cesarza

5)    teoria wikariatu (Chrystusowego), po śmierci cesarza władza wraca do papieża

6)    teoria dwóch mieczy danych Piotrowi

7)    darowizna Konstantyna

8)    papież jest reprezentantem ludu rzymskiego, który jest suwerenem cesarstwa; w drugiej poł. XIII w. teoria hierokracji - papież może wykonywać swą uniwersalną władzę bezpośrednio, cesarze są administratorami z łaski papieskiej.

S    Ceiaropapizm w Bizancjum - pojęcie ściśle łączące się i

papilizmem.

1)    Cezaropapizm był doktryną imperialną, która miała zapewnić jedność i potęgę państwa. Łączyła tradycje rzymskie z elementami chrześcijańskimi.

2)    Cesarz jako zwierzchnik ludu był władcą absolutnym, źródłem prawa (jedynym prawodawcą) i najwyższym sędzią, inni władcy byli jego „młodszymi braćmi”. Jest także władcą chrześcijańskim, naśladowcą Boga i jego ziemskim obrazem. Cesarz był wszechobecny, wszędzie wisiały jego portrety, jego atrybutem była kula -symbol doskonałości i pełni władzy. Jako zwierzchnik Kościoła zwoływał soboiy, przewodniczył kolegium arcybiskupów, uchwalał dogmaty, dbał o czystość religii. Wierzono, że na każdym kroku towarzyszy mu Bóg (dwuosobowy tron).

S    Uniwersalistyczne dążenia papiestwa i ich doktrynalne

uzasadnienia.

I) Uniwersalizm papieski wyraził się w sporze między papieżem Grzegorzem VII i cesarzem Henrykiem IV o inwestyturę. Za sprawą ekskomuniki papieża, ekskomunikowany został nie tylko cesarz, ale też cały jego kraj. Po ukorzeniu się w Kanossie Henryk IV uzyskał przebaczenie papieża. W 1075r. Grzegorz VII ogłosił słynny Dictatus Papae, gdzie najdobitniej podkreślił swoją władzę, przywłaszczając sobie insygnia cesarskie, a także prawo do składnia z tronu cesarzy.

S    Uzasadnienia władzy papieża:

1)    teoria jedności świata, który zbudowany jest na podobieństwo organizmu człowieczego i nie może mieć dwóch głów, świeckiej i duchownej;

2)    teoria kościoła-duszy i władzy świeckiej-ciała - istnieje hierarchia bytów, byt najwyższy jest najbardziej uduchowiony (papież);

3)    teoria wyższych zadań papiestwa i niższych celów państwa (hierarchizacja celów) - papież prowadzi ludzi do zbawienia;

2