23 Zagadnienia - Prognozowanie i symulacje
W modelu addytywnym, w procesie dekompozycji wahania okresowe (cykliczne i sezonowe) oraz przypadkowe są wyrażane jako odchylenia od tendencji rozwojowej lub od stałego (średniego) poziomu zmiennej prognozowanej.
Model multiplikatywny jest często używanym modelem w dekompozycji szeregów czasowych. W modelu tylko jedna ze składowych - na ogół tendencja rozwojowa lub stały (średni) poziom prognozowanej zmiennej - jest wyrażana w jednostkach zmiennej prognozowanej. Pozostałe składowe są w procesie dekompozycji wyrażane jako względne odchylenia bądź od tendencji rozwojowej, bądź od stałego (średniego) poziomu zmiennej.
12. CO TO JEST TREND? OMÓW ZNANE CI RÓWNANIA TRENDU.
Trendem (modelem tendencji rozwojowej) jest model, w którym jedyną zmienną objaśniającą jest zmienna czasowa.
• trend liniowy - stosowany do opisu takich zjawisk, które charakteryzują się stałym bezwzględnym wzrostem lub spadkiem z okresu na okres;
• trend wykładniczy - stosowany do opisu takich zjawisk, które charakteryzują się stałym (względnym) tzn. wyrażonym w % wzrostem lub spadkiem;
• trend hiperboliczny - opisuje zjawisko, które wykazuje tendencję spadkową, ale przypuszczamy, że zjawisko to z upływem czasu ustabilizuje się na pewnym niezerowym poziomie;
• trend logistyczny - jest wykorzystywany do opisu takich zjawisk, które w początkowym okresie wykazywały się wybuchowym wzrostem, a po osiągnięciu pewnego poziomu przechodzą w fazę gasnącego wzrostu;
• trend segmentowy - dotyczy przypadku, kiedy obserwowane zjawisko charakteryzowało się w przeszłości tendencją rozwojową. Dopasowanie jednego globalnego trendu nie pozwalałoby na dobre opisanie tego zjawiska. Jednym z możliwych podejść staje się w takim przypadku podział zbioru obserwacji na podzbiory zawierające kolejne momenty czasu i charakteryzujące się tym, że do każdego z nich można dobrze dopasować odcinek (segment) trendu.
13. CO TO SĄ WAHANIA SEZONOWE? OMÓW WYBRANY SPOSÓB PROGNOZOWANIA ZJAWISK
8