tylko najwyższa władza Kościelna ma prawo tworzyć Kościoły partykularne.
Każda diecezja powinna być podzielona na odrębne części czyli parafie.
Celem wsparcia pasterzowania przez wspólne działanie kilka sąsiednich parafii może być łączonych w specjalne zespoły tzw. dekanaty.
Ordynariat połowy
To biskupstwo połowę (diecezja wojskowa) Kościoła katolickiego obejmujące cały kraj oraz tereny kontyngentów wojskowych.
W Polsce ustanowione w 1919r. Przez papieża Benedykta XV jako Polowa Kuria Biskupia.
Prałatura terytorialna lub opactwo terytorialne
Oznacza część wiernych w określonych granicach terytorium.
Piecza duszpasterska o ten lub zostaje powierzona prałatowi lub Opatowi, który kieruje nim na podobieństwo biskupa diecezjalnego jako własny jego pasterz.
Wikariat i prefektura apostolska
część wiernych określanych jako wikariat apostolski lub prefektura apostolska oznacza strukturę, która z racji szczególnych okoliczności nie została jeszcze ukonstytuowana jako diecezja.
Powierzona jest pasterskiej opiece wikariusza apostolskiego lub prefekta apostolskiego, ażeby kierowali nią w imieniu Papieża.
Administratura apostolska
Część wiernych, która ze względu na specjalne i wyjątkowo poważne racje, nie jest erygowana przez Papieża jako diecezja, a piecza pasterska o nią zostaje powierzona administratorowi apostolskiemu, aby nią kierował w imieniu Papieża.
Prałatury personalne
Stolica Apostolska może erygować prałatury personalne złożone z prezbiterów i diakonów duchowieństwa diecezjalnego celem właściwego rozmieszczenia duchowieństwa albo prowadzenia specjalnych dzieł duszpasterskich lub misyjnych w różnych regionach albo dla różnych grup społecznych.
Prałatura „Opus Dei"
Opus Dei jest prałaturą personalna Kościoła katolickiego założoną w 1928 r. przez świętego JosemarieEscriva. Jej zadanie polega na przekazywaniu innym, że praca i zwykłe okoliczności są okazja do spotkania z Bogiem i do służenia innym oraz poprawy społeczeństwa.
Casus abp. Lefebvre'a
Marcel Lefebvre (1905-1991) francuski biskup tradycjonalista. Odmówił zaakceptowania niektórych zmian Drugiego Soboru Watykańskiego, szczególnie dotyczących ekumenizmu i kolegialności Kościoła. Nie zaakceptował również reformy mszału dokonanej przez Pawła VI. Założył Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X.
W 1988 r. bez zgody papieża Jana Pawła II wyświęcił czterech biskupów czym zaciągnął karę ekskomuniki.
24 stycznia 2009 r. Benedykt XVI jednak zdjął z nich ekskomunikę, Trwają rozmowy na temat pojednania z lefebrystami z Papieżem.