102864

Na Amerykę prekolumbijską składało się około 20 min Indian mieszkających przed Kolumbem; z tego 15 min mieszkało w tzw. Pasie Wyższych Kultur - od dzisiejszego Nowego Meksyku przez Meksyk, aż po Andy- rejony rozwinięte. Wyżyna Brazylijska, Kanada - najbardziej zacofane. Pas Wyższych Kultur:

I.    Andy

II.    Mezoameryka (Ameryka Środkowa)

Obszary Meksyku[Jukatan, Honduras, Gwatemala, Salwador.)

Drogi rozwojowe obszarów mezoamerykańskich i andyjskich były zupełnie odrębne. Mezoameryka-system oparty na religii. Rozwój przez obrzędy i sztukę religijną; brak dużych państw, twory podporządkowane religii; mezoamerykańska kultura trwa od ok. 2000- 1500 r. p.n.e. do 1500 n.e. Dzieliła się na epoki:

I.    Preklasyczna 1500-    500 p.n.e.

II.    Klasyczna 500- 925    n.e

III.    Postklasyczna 925-1697 r. (zdobycie ostatniego centrum Majów na Jukatanie- Tajasal)

Jednak chciałabym się tu skupić tylko nad jedną z cywilizacji mezoamerykański mianowicie Majowie, którzy są drugą, obok Azteków, wielką cywilizację Indian w Mezoameryce, jednak w przeciwieństwie do nich tworzyli państwa-miasta zamieszkane przez poszczególne szczepy, a nie jedno państwo. Charakteryzowali się bogatą i oryginalną kulturą oraz szeroko rozwiniętą wiedzę na temat świata. Mimo tego iż nie znali metalowych narzędzi ani koła budowali wspaniałe miasta. Historia majów rozpoczyna się co najmniej na trzy tysiące lat przed naszą era. W okresie preklasycznym nastąpił gwałtowny wzrost ludności, czego następstwem był rozwój miast, w których zaczęły pojawiać się większe budowle kamienne. W późnym okresie preklasycznym na całym obszarze kultury majów można zauważyć stratyfikację społeczną, przejawiającą się między innymi silnym rozwojem ceremoniału związanego z pochówkiem zmarłych oraz związanych z nim powstawaniem bogato zdobionych motywami dynastycznymi i mitologicznymi świątyń. W tym czasie pojawiły się pierwsze przypadki użycia pisma, lecz głównie w formie ideograficznej. W tak zwanym schyłkowym okresie preklasycznym zaczęły pojawiać się miasta zorganizowane wokół kamiennych centrów ceremonialnych. Z tego okresu pochodzą słynne centra takie jak: Tikal, El Mirador i Cerros, z wysokimi piramidami wznoszącymi się na kilkadziesiąt metrów o bogatej symbolice i ornamentyce wyrażonej w stiukowych płaskorzeźbach. Z końcem tego okresu miasta te stopniowo podupadają, aż ostatecznie centra rozwoju kultury przenoszą się do innych ośrodków.

Położenie geograficzne

Region zamieszkany przez Majów dzieli się na trzy główne krainy historyczne:

1. Obszar Północny obejmujący większość Półwyspu Jukatan, głównie rozległe, krasowe niziny wapienne. Północna część półwyspu porośnięta jest przez niskie, kserofilne lasy i kolczaste zarośla, przechodzące ku południowi w tropikalny las podzwrotnikowy. W północnej części zupełny brak rzek i jezior, dlatego też miejscowa ludność była zależna od letnich deszczy (padających przez ok. 4, 5 miesięcy). Miasta były zaprojektowane tak aby magazynować jak najwięcej wody.