102874

iiieprzykucji do ziem- wysyłają dzieci do szkół, przeprowadza się do miast. Rosja, Łotwa, Estonia, Węgry- tworzenie się frontów walki. Liberalizacja Kościoła- katolicy liberalni [szczeg. we Francji, Belgii, Niemczech]; obóz ultramontański- bardzo konserwatywny, wywyższanie roli papieża. Rozwój nauk przyrodniczych od XIX w. Opieranie się na matematyce, obserwacji, eksperymencie, rozwoju techniki. Anglia- rewolucja przemysłowa już pod koniec XVIII wieku. Francja i USA- przyczyniają się do rozwoju przemysłu. Tkactwo, górnictwo, hutnictwo, komunikacja. 1807r.- I statek parowy- 1797r- I parowóz w Anglii, 1814- kolej, 1825- powszechna kolej w Anglii. Wzrost [3x]- wydobycia węgla, [2x] wydobycia żelaza.Powstają towarzystwa akcyjne, działają banki. Całkowity kapitalizm-potem też USA, Francja, Belgia, Nadrenia. Niemcy- charakter raczej prowincjonalny. Brak wojen i położenia działały na korzyść Anglii- do 1830r.do końca XIX w. Anglia przewodzi w rozwoju przemysłu [potem Niemcy idą do przodu]. Urbanizacja, zmiany demograficzne, zanik systemu cechowego, wyzysk kapitalistyczny. Początkowo kapitalizm nie pozwalał na tworzenie związków robotniczych. Cechy ograniczały gospodarkę, ale ich zniesienie spowodował wyzysk. Industrializacja, maszynizacja produkcji [np. istniał ruch niszczenia maszyn]. Morderczy kapitalizm masy ludowe obojętnieją na hasła liberalne, bo zwracają się przeciwko nim.

II połowią XIX wieku- skok gospodarczy i techniczny, nowe wynalazki. 1857- kabel telefoniczny pod kanałem La Manche, 1837- telegraf, 1856- ulepszono wytwarzanie stali z surówki, masowe wydobycie węgla kamiennego. Budowa kanału sueskiego i innych. Używanie nafty. Rozwój kolei.

Skok przemysłowy Niemiec. 1870- Prusy uzyskują Alzację i Lotaryngię od przegranej w wojnie Francji, co sprzyja rozwojowi. Próba dogonienia starych potęg. Kolonializm- prawie cała Afryka skolonializowana [prócz Etiopii]- przez Anglię, Fancję, Belgię, Włochy, Portugalię itp. Kolonializacja Indii, Indochin, Indonezji, Birmy, Syjamu [Tajlandii], Persji. Turcja- „chory człwoeik Europy", Chiny pod wpływami mocarstw Europy. Od lat 60.-Japonia gwałtownie się rozwija.

Koniec XIX w.- koncentracja kapitału, produkcji, bankowości. Kartele, syndykaty, trirsty, koncerny. Kartel- określał rynek zbytu, syndykat- zjednoczenie dla wspólnej sprzedaży, trust-zjednoczenie wspólnot, koncern- zjednoczenie przedsiębiorstw. Rozwój bankowości. Wynalazki: 1876- telefon, 1878 żarówka, 93- silnik Diesla, 95- prototyp kina, 99- radio, 1902- kolej transsyberyjska, 1783- balon, 1884- turbina parowa, 85- silnik spalinowy w samochodzie Benza i Daimlera,67- chłodnia elektryczna, 69- kolej transkontynentalna USA, XIX/XX w.- kanały: sueski, panamski.

przyrost demograficzny, metropolie. Kult nauki- scjentyzm. Pozytywizm. Koniec Xix-tworzą się podstawy nauk. Kryzys religii.

Spadek ludności wiejskiej.Kolonizowanie nowych obszarów świata- Syberia, Stany Zjednoczone, Ameryka Południowa, Australia, Nowa Zelandia, Południowa Afryka.

1870- 1914- z Europy wyemigrowało 34 min ludzi.

Powstawanie przeciwieństw między „pęczniejącymi” potęgami.

-> Wybuch I wojny światowej.

Ententa. Trójprzymierze a Trójporozumienie [wcześniej kocioł bałkański].

Klęska państw centralnych. Nowa mapa Eitropy. Nowy sposób prowadzenia wojny. Totalna mobilizacja całych społeczeństw- organizacja wielomilionowych armii, mobilizacja gospodarcza.

Rewolucja- bolszewicka w Rosji, na Węgrzech, w Niemczech Załamanie się tych państw. Powstanie ruchów faszystowskich- narodowa reakcja na kosmopolityczny ruch skrajnie lewicowy. Autorytarna, silna władza- ale nie dyktatorska, po prostu „nieusuwalna”. Cofanie się demokracji- zostaje jedynie we Francji, Anglii, Beneluksie, Skandynawii. Zagrożenie