103198

CZYNNOŚCI OPERACYJNO-ROZPOZNAWCZE.

Podstawą prawną dla prowadzenia czynności operacyjno-rozpoznawczych są przepisy ustaw, w szczególności przepisy ustawy z 6.4.1990 r. o policji (Dz.U. Nr 30, póz. 179 ze zm.), ustawy z 6.4.1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz.U. Nr 30, póz. 180 ze zm.), ustawy z 12.10.1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U. Nr 78, póz. 462 ze zm.). W szczególności są to przepisy artykułów: 14,19,19a, 19b, 20,20a, 20b, 21, 22 ustawy o policji; artykułów: 6, 6a, 10,10a,10b, 11, lla, llb, 12, 13 ustawy o Urzędzie Ochrony Państwa; artykułów: 9,9a, 9b,9c, 9d, 9e ustawy o Straży Granicznej. Czynności operacyjno-rozpoznawcze mają na celu tajne uzyskiwanie informacji istotnych do realizacji związanych z bezpieczeństwem i porządkiem publicznym zadań państwowych. Uzyskane w ich toku wiadomości mogą mieć znaczenie polityczne i gospodarcze (jak w przypadku informacji wywiadu zagranicznego), karno-procesowe lub prewencyjne, zapobiegające popełnieniu konkretnego przestępstwa (jak w przypadku działań policji). Konsekwencją tajności tych czynności jest specyfika wykorzystania ich rezultatów. Bezwzględnie obowiązująca regułą jest, że jeśli ich efekt jest niewystarczający dla uzyskania dowodu w formie procesowej, to należy zrezygnować z prób wykorzystania uzyskanej operacyjnie informacji, choćby jej wiarygodność była bardzo wysoka. Funkcjonariusz, który z informacji uzyskanej operacyjnie zrobi użytek inny niż określony w ustawie podlega odpowiedzialności kaniej. Wspomniane na wstępie ustawy stanowią podstawę prawną do realizacji czynności operacyjno-rozpoznawczych, stwarzaj ą one zarazem pewne ogólne ramy dla tych czynności. Szczegółowe przepisy regulujące sposób realizacji czynności operacyjno-rozpoznawczych zawarte w różnego rodzaju zarządzeniach szefa UOP czy Komendanta Głównego Policji, w dołączonych do nich instnikcjach są tajne (zwykle nawet opatrzone najwyższą klauzulą tajności). Jednak wiadomo, że ich podstawowy repertuar, ideowo równie stary jak instytucja wszelkiego rodzaju policji, jest nie tylko stały i dość stabilny, ale przez różnego rodzaju przekazy, opracowania historyczne czy porównawcze w gruncie rzeczy ogólnie znany. Czynności operacyjno rozpoznawcze mogą być realizowane w różnych formach. Zwykle czynności te dla celów dydaktycznych dzieli się na: 1) proste (wywiad, obserwację, pracę z osobowymi źródłami informacyjnymi, korzystanie z danych ewidencji i zbiorów informatycznych, zakup kontrolowany, przesyłka kontrolowana, stosowanie techniki operacyjnej), oraz 2) złożone (inwigilację, rozpracowanie operacyjne, kombinację operacyjną, infiltracja środowiska przestępczego lub kryminogennego).