103222

Oględziny miejsca pożaru

Oględziny są jedną z czynności wchodzących w zakres postępowania przygotowawczego, dlatego można je dokonać w zasadzie dopiero po wszczęciu tego postępowaiua (art.303 kpk). Jednak gdy niezbędne jest natychmiastowe przystąpienie do oględzia ponieważ zwłoka może doprowadzić do utraty, zniekształcenia lub zniszczenia dowodów wtedy art. 308 par. 1 kpk pozwala na odstąpienie od tej zasady. W większości przypadków, właśnie w oparciu o ten artykuł kodeksu postępowania kaniego przeprowadzane są oględziny miejsca pozanL

Różnią się one w swej istocie od oględzin miejsc innego typu zdarzeń, choćby przestępstw z grupy przeciwko mieniu, to jednak w ich wyniku realizowane są te same cele. jak podczas ogólnie pojętych oględzin i zabezpieczenia miejsca zdarzenia.

Cele te jak wiadomo zawarte są mm. w treści siedmiu tzw. złotych pytań krymmalistyki. a w odniesieniu do oględzui miejsca pożani sprowadzają się do:

1)    ustalenia, co uległo spaleniu lub zniszczeniu i jakie przyjęło rozmiary.

2)    ustalenia źródła i kierunków rozprzestrzeniania się ognia oraz możliwości dalszego stwierdzenia zagtożenia dla osób i mienia.

3)    stwierdzenia stopnia zniszczeń wyposażenia pomieszczeń lub obiektów objętych pożarem.

4)    ustalenia przyczyny powstania pożani.

5)    zabezpieczenia śladów popełnienia przestępstwa i innych dowodów rzeczowych, dających możliwość odtworzenia istotnych okoliczności powstania pożaru, bądź zidentyfikowania jego sprawcy,

6)    określenia możliwości rozprzestrzeniania się ognia w granicach pogorzeliska oraz poza pogorzelisko.

7)    sprawdzenia obecności i określenia sprawności systemu zabezpieczeń, w tym urządzeń sygnalizujących pożar.

8)    ustalenia uuiych okoliczności bezpośrednio poprzedzających pożar, a mogących mieć z nim związek (ślady włamania i kradzieży wyposażenia lub dokumentów z obiektu lub ślady pozoracji tego typu działania).

9)    ustalenie modus operandi działania sprawcy.

Niektóre z tych celów (np. 1-3) możliwe są do zrealizowania wyłącznie dzięki odpowiedniemu udokumentowaniu miejsca pożaru (dokumentacja fotograficzno-filmowa. szkice), tn.in. na poszczególnych etapach postępujących prac odgruzowywania pogorzeliska W związku z tym obligatoryjny wydaje się udział w oględzinach technika kryminalistyki, a w razie ponzeby także biegłego z zakresu pożarnictwa i badania przyczyn pożarów. Taki skład grupy operacyjno-śledczej daje możliwości należytego zbadania miejsca pożaru i ewentualnego przeprowadzenia w końcowym etapie oględzin także innych, uzupełniających czynności procesowych tj. eksperyment śledczy. Polega on np na sprawdzeniu sposobu palenia się danego materiału i jego podatność na zapalenie oraz zbadaniu sprawności urządzeń elektrycznych i instalacji elektrycznej, w tym alarmowej Wyniki eksperymentów pozwalają zazwyczaj zweryfikować poprawność wstępnych wersji śledczych zaismiałego zdarzenia lub je uzupełnić o istonie elementy tyczące okoliczności i przyczyn powstania pożani oraz fakm zadziałania lub stwierdzenia awaryjności ewentualnych zabezpieczeń Należy pamiętać również o obowiązku zebrania, przed oględzinami bądź w trakcie ich. uiformacji o zaistniałym zdarzeniu, ustaleniu wszystkich możliwych świadków zdarzenia np. właścicieli obiekftt. sąsiadów, uczestników i biernych świadków akcji ratowniczej (wśród których może się też znajdować sprawca podpalenia). Istotną informacją jest również zeznanie pierwszego strażaka obejmującego dowodzenie akcją ratowniczo-gaśniczą i jego wstępna ocena przyczyny pożaru.

Tak przeprowadzone i udokumentowane oględziny stanowią podstawowe i wiarygodne źródło informacji o zdatzeniu oraz stanowią wanmek do właściwego ustaleniu miejsca i ostatecznych przyczyn powstania pożaru wTaz z określeniem stopnia zagrożenia dla osób i mienia