103273

17. Definicja pamięci, rodzaje pamięci

Pamięć jest to zdolność do rejestrowania i ponownego przywoływania wrażeń zmysłowych, skojarzeń czy informacji. Pamięć posiadają ludzie, niektóre zwierzęta oraz komputery. W każdym z tych przypadków proces zapamiętywania ma całkowicie inne podłoże fizyczne oraz podlega badaniom naukowym w oparciu o różne zestawy pojęć.

Pamięć charakteryzuje się kilkoma komponentami, do których należy:

a)    trwałość, czyli zdolność do długotrwałego przechowywania materiału w pamięci,

b)    szybkość zapamiętywania,

c)    wierności zapamiętywania,

d)    gotowości do odtworzenia (zdolności do szybkiego odtworzenia). Rozróżnia się pamięć mechaniczną (niezależną od rozumienia zapamiętywanego materiału) oraz pamięć logiczną (która polega na rozumieniu terminów i pojęć występujących w materiale zapamiętywanym, zrozumieniu związków jakie pomiędzy tymi terminami i pojęciami zachodzą).

W zależności od bodźców, które w danym typie pamięci najlepiej się utrwalają, wyróżnia się pamięć obrazową (np. wzrokową lub słuchową), pamięć słowno - logiczną (preferującą zapamiętywanie myśli wyrażonej w słowach), pamięć ruchową itp.

Wyróżniamy również: pamięć epizodyczną, pamięć świeżą, pamięć krótkotrwałą, pamięć długotrwałą, pamięć semantyczną, pamięć świadomą, pamięć nieświadomą, pamięć deklaratywną, pamięć proceduralną, pamięć ultrakrótką, pamięć autobiograficzną.

Zaburzenia pamięci

Zaburzenia pamięci zwykle dotyczą wszystkich funkcji pamięci, takich jak: zapamiętywanie, przechowywanie i odtwarzanie. Wyróżnia się tu zwykle:

a)    konfabulacje, czyli wypowiedzi zmyślone, uzupełniające luki pamięciowe,

b)    omamy pamięciowe, czyli rzekome wyobrażenia odtwórcze, nieodpowiadające żadnym obiektywnym zdarzeniom.

Upośledzenie pamięci jest częstym objawem organicznych schorzeń mózgu (np. na tle miażdżycy, stanów pourazowych). Osłabienie zapamiętywania może nastąpić także przy nerwicach, w stanach depresyjnych itp. Zdarza się, że w wyniku organicznego uszkodzenia mózgu lub jego zaburzeń czynnościowych, może dojść do całkowitego wyłączenia pamięci ( na pewien okres bądź w odniesieniu do pewnych zdarzeń). Takie wyłączenie pamięci nosi nazwę amnezji. Wyróżnia się amnezje całkowite i częściowe, a także wsteczne(obejmujące zdarzenia poprzedzające utratę świadomości), a także następcze (obejmujące zdarzenia z okresu po uzyskaniu świadomości).