103400

powoływaniu, w drodze rozporządzeń, obszarów Natura 2000, których prawdopodobnie będzie kilkaset, oraz o kilku konwencjach i międzynarodowych porozumieniach, których Polska jest stroną i które do realizacji wymagają merytorycznej wiedzy specjalistów.

Zadania PROP w ustawie o ochronie przyrody były i są zapisane dość lapidarnie: (l)ocena realizacji ustawy. (2) opiniowanie strategii, planów i programów dotyczących ochrony przyrody, (3) ocena realizacji krajowej strategii oclirony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej. (4) opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących oclirony przyrody. (5) przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody i (6) popularyzowanie ochrony przyrody). Pod tymi zapisami kryje się jednak wielka i ogromnie ważna dla oclirony przyrody praca. Trzeba tu zaznaczyć, że w przeciwieństwie do wielu innych organów opiniodawczo-doradczych”. Państwowa Rada Ochrony Przyrody pracuje społecznie, jej członkowie nie otrzymują bowiem ani złotówki honorarium.

Trudny do przecenienia wkład PROP w dzieło oclirony ojczystej przyrody nie byłby możliwy, gdyby nie wybitni ludzie, którzy byli jej członkami. Oto kilkanaście takich nazwisk w historii PROP. poza wspomnianym już Władysławem Szaferem: Mieczysław Limanowski (zorganizował Komitet Ochrony Przyrody w Wilnie), Bolesław Hryniewiecki (kierował Komitetem Ochrony Przyrody w Warszawie, a przez wiele lat był prezesem Ligi Oclirony Przyrody). Adam Wodziczko (wybimy teoretyk oclirony przyrody, kierował Komitetem w Poznaniu), Józef Paczoski (współtwórca fitosocjologii, współtwórca Białowieskiego Parku Narodowego), Stanisław Małkowski (organizował Muzeum Ziemi i stworzył pierwsze ramy organizacyjne dla oclirony przyrody nieożywionej). Jan Sztolcman (zainicjował międzynarodową akcję na rzecz oclirony żubra). Jan Gwalbert Pawlikowski (tworzył podstawy prawa oraz filozofii oclirony przyrody). Stanisław Sokołowski (zajmował się tworzeniem rezerwatów leśnych oraz działaniami na rzecz utworzenia Tatrzaiiskiego Parku Narodowego), Walery Goetel (twórca nowej dziedziny nauki zwanej sozologią i współtwórca górskich parków narodowych), Michał Siedlecki (odegrał ważną rolę w tworzeniu podstaw organizacyjnych międzynarodowej oclirony przyrody). Aleksander Janowski (twórca polskiej szkoły krajoznawstwa), Adam Stadnicki (utworzył szereg prywatnych rezerwatów przyrody). Lista nieżyjących już, wybimych działaczy PROP jest znacznie dłuższa. Dokonania żyjących, byłych i obecnych członków PROP. właściwie doceni historia.

Wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej ochrona przyrody przestała być naszą wewnętrzną sprawą hib też dobrowolnym zobowiązaniem do współpracy, w ramach umów. porozumień lub konwencji międzynarodowych. Podobnie, jak inni członkowie Wspólnoty będziemy zatem zmuszeni realizować Rozporządzenia Komisji (obowiązujące wprost) i Dyrektywy Rady (poprzez ich implementację do prawa krajowego).

„NATURA 2000” - nowa forma ochrony przyrody

„Natura 2000”. nazywana także Europejską Siecią Ekologiczną, jest systemem obszarów chronionych, wyznaczonych we wszystkich państwach należących do |Unii Europejskiej w cehi stworzenia szans przetrwania flor)' i fauny Starego Kontynentu. Odiroiue podlegają zatem zarówno populacje ginących lub zagrożonych gatunków roślin i zwierząt, jak też ginące lub zagrożone siedliska przyrodnicze, jako miejsca ich bytowania.

„Natura 2000”. jako koncepcja ochrony przyrodniczego dziedzictwa Europy, wykracza poza prawny zakaz bezpośredniego niszczenia roślin hib też zabijania zwierząt, różni się też istotnie od oclirony przyrody realizowanej w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody. Istotą „Natura 2000" jest bowiem integracja ochrony gatunków i siedlisk z gospodarczą działalnością człowieka, a więc urzeczywismienie idei zrównoważonego rozwoju państw i społeczeństw. Podstawowym zadaniem państw członkowskich jest troska o niepogarszanie stanu zagrożonych populacji i siedlisk przyrodniczych a jeśli jest to możliwe - o ich poprawę. Dotychczasowa działalność rolnicza, leśna, wodna, rybacka lub łowiecka nie podlegają zatem ograniczeniom na obszarach " natur owy eh", a sytuacja konfliktowa może powstać dopiero przy takiej zmianie sposobu użytkowania gruntów, która znacząco negatywnie wpłynie na stan chronionych obiektów i obszarów. Niestety, w odbiorze dużej części społeczeństwa niezwiązanego zawodowo, społecznie lub emocjonalnie z ochroną przyrody, inicjatywa ta jest postrzegana jako zagrożenie rozwoju gospodarczego, społecznego lub wręcz cywilizacyjnego. Mnożą się mity o paraliżu dotychczasowej gospodarki i protesty przeciwko typowaniu poszczególnych obszarów jako „oczek” sieci „Natura 2000”. To największe przedsięwzięcie na rzecz ochrony europejskiej przyrody od 1 maja 2004 r. objęło 25 krajów, warto zatem poznać jego podstawy prawne, merytoryczne i organizacyjne.