103524

Ocenianie osób - jest nieodłącznym elementem spostrzegania. Jest to orientacja w wartości ludzi z punktu widzenia spostrzegającego ich człowieka. Bazuje na ewaluatywnym (wartościującym) znaczeniu informacji.

Trzy najważniejsze sposoby ujmowania procesu oceniania:

1.    oddolna integracja danych

2.    ocenianie jako odgórne wykorzystanie schematu

3.    ocenianie przez tendencyjne sprawdzanie hipotez

Ad 1. ogólny stosunek do człowieka jest rezultatem jakiegoś procesu integracji (scalania) cząstkowych cech sugerowanych przez poszczególne informacje o człowieku. Ilościowe modele integracji danych:

1.    sumowanie ocen cząstkowych

2.    uśrednianie - ocena globalna jest wynikiem uśrednienia ocen cząstkowych

3.    ważone uśrednianie - ocena globalna jest wynikiem uśrednienia ocen cząstkowych pomnożonych przez ich wagę. Waga oceny cząstkowej wyraża jej ważność. Najważniejszym wyznacznikiem wagi informacji jest treść celu z uwagi na który formułujemy ocenę człowieka.

a. Efekt kolejności - siła wpływu informacji cząstkowej na ocenę zależy od jej miejsca w porządku otrzymywanych danych.

-    Efekt pierwszeństwa - informacje uzyskane jako pierwsze z kolei wywierają silniejszy wpływ na ocenę globalną niż informacje uzyskane w dalszej kolejności.

1.    hipoteza spadku wagi - im więcej otrzymujemy informacji tym słabnie nasza uwaga, kolejne dane mają słabszy wpływ na ocenę.

2.    liipoteza dyskredytowania informacji sprzecznych z już posiadaną wiedzą. - ludzie unikając sprzeczności odrzucają nowe sprzeczne z posiadanymi już informacje.

3.    liipoteza ukierunkowanego rozwijania naszego sądu o innym człowieku - informacje otrzymane jako pierwsze dostarczają kontekstu interpretacyjnego dla uzyskanych w dalszej kolejności

-    efekt świeżości - silniejsze oddziaływanie informacji odebranych jako ostatnie z kolei, a więc pamięciowo najświeższych.