103568

Teorie nierówności płci

Płeć kulturowa jest koncepcją definiowaną społecznie, przypisującą mężczyznom i kobietom różne role i tożsamości. Nie jest znana kultura, w której kobiety miałyby większą władzę niż mężczyźni. Z reguły role męskie są wyżej cenione i nagradzane od żeńskich. Dominujący podział pracy ze względu na płeć prowadzi do merówności zajmowanych przez mężczyzn i kobiety pozycji pod względem władzy, prestiżu i zamożności

Perspektywy finikcjonalistyczne

W podejściu funkcjonalistycznym społeczeństwo jest systemem połączonych elementów, które, jeśli pozostają w równowadze, gładko współdziałają ze sobą wytwarzając solidarność społeczną. Kategorie „różnic naturalnych" - podział pracy między mężczyzn i kobiety jest uwarunkowany biologicznie. George Murdoch - to, że kobiety oddają się pracom domowym i obowiązkom rodzinnym, a mężczyźni pracy poza domem, jest rozwiązaniem praktycznym i dogodnym. Podział pracy ze względu na płeć występuję we wszystkich kulturach. Talcott Parsom - stabilna, dająca oparcie rodzina jest kluczem do udanej socjalizacji; rodzina funkcjonuje najlepiej wówczas, gdy istnieje w niej wyraźny podział pracy ze względu na płeć i kobiety odgrywają rolę ekspresyjną, zapewniając dzieciom opiekę, poczucie bezpieczeństwa i dając oparcie emocjonalne, mężczyznom zaś przypada rola instrunentalna - żywicieli rodziny. John Bowlby - kluczowąrolę w socjalizacji pierwotnej odgrywa matka dziecka. Dziecko, które nie ma matki - deprywacja macierzyńska - jest narażone na duże ryzyko meudanej socjalizacji; dobro dziecka i jego zdrowie psychiczne zależy od jakości bliskiej, osobistej i stałej więzi z matką (może być „zastępcza"); pracujące matki zaniedbują swoje dzieci.

Perspektywy feministyczne

Feminizm liberalny - dostrzega źródło nierówności związanych z płcią kulturową w postawach społecznych i kulturowych. Interesuje je seksizm i dyskryminacja kobiet w miejscu pracy, instytucjach edukacyjnych i środkach przekazu. Ich wysiłki koncentrują się na tworzeniu i ochronie równych szans dla kobiet za pomocą regulacji prawnych i innych środków demokratycznych. Dążą do stopniowej, dogłębnej reformy istniejącego systemu. Ich działalności przyczyniła się do poprawy sytuacji kobiet.

Femiiuzm radykalny - mężczyźni są odpowiedzialni za eksploatację kobiet w społeczeństwie i czeipią z niej korzyści. Głównym wątkiem jest analiza patriarcham systematycznego zdominowania jednostek żeńskich przez męskie. Wskazują na rodzinę jako jedno z głównych źródeł społecznego wyzysku kobiet. Mężczyźni jako grupa nie dopuszczają kobiet do zajmowania dających władzę i wpływowych stanowisk Slmlanutli Firestone -mężczyźni kontrolują role kobiet w procesie reprodukcji i wychowania dzieci. Jedyną drogą wyzwolenia kobiet jest całkowite odrzucenie rodziny wraz z wpisanymi w nią relacjami przemocy. Inne feministki radykalne ze główne mechanizmy dominacji mężczyzn uważają stosowaną przez ruch przemoc fizyczną wobec kobiet (przemoc domowa, gwałt, molestowame seksualne). „Uprzedmiotowieme” kobiet przez środki przekazu, modę i reklamę zmienia je w obiekty seksualne, których rola polega przede wszystkim na dostarczaniu mężczyznom przyjemności i rozrywki Feministki radykalne nie wierzą w wyzwolenie kobiet z przemocy seksualnej przez reformy i stopniowe przemiany (jedynie obaleiue). Ich zdaiuem patriarchat, który istniał od zarania dziejów we wszystkich kulturach, jest zjawiskiem uiuwersalnym.

Sylvia Walby - „Theorizing Patriarchy" - pojęcie patriarcham, odpowiednio stosowane, wciąż pozostaje cennym i użytecznym narzędziem wyjaśniającym. Patriarchat jest koncepcją o fundamentalnym znaczeniu we wszelkiej analizie nierówności płci. Patriarchat jest „systemem stntktur i praktyk społecznych, za pomocą których mężczyźni dominują, uciskają i wyzyskują kobiety". Patriarchat i kapitalizm to wg niej odrębne systemy, które oddziałują na siebie nawzajem na różne sposoby -mekiedy harmonijnie współpracując, niekiedy tworzą napięcia. Wyróżnia 6 niezależnych, ale współdziałających ze sobą struktur, dzięki którym funkcjonuje patriarchat: 1 - stosunki produkcji w gospodarstwie domowym, 2 - praca płatną 3 - państwo patriarchalne, 4 -męska przemoc fizyczną 5 - patriarchalne relacje seksualne. 6 - patriarchalne instytucje kulturalne. Dwie odrębne formy patriarcham: 1 - patriarchat prywatny (strategia wykluczania). 2 - patriarchat publiczny (charakter zbiorowy). Na przestrzeni lat patriarchat przeniósł się z sfery prywatnej do publicznej. Wyzwolone z domowego wyzysku kobiety mają teraz całe społeczeństwo, w którym można je wyzyskiwać.

Czarny feminizm - w centrum uwagi stawia problemy czarnych kobiet Bell Ilooks - białe badaczki o czarnych. Odwołują się do historii - potężne dziedzictwo niewolnictwą segregacji i mchu w obronie praw człowieka. Czarne kobiety było dyskryminowane ze względu na kolor skóry, a nie tylko płeć. W społecznościach czarnych rodzina stanowi główny trzon solidarności przeciw rasizmowi. Żadna teorie merówności płci nie uwzględniająca rasizmu nie jest w stanie przedstawić relacji kondycji czarnych kobiet. Innym czynnikiem, którego nie należy lekceważyć jest przynależność klasowa. Rozpatrzenie przede wszystkim wzajemnych relacji między kwestiami rasowymi, klasowymi i wynikającym z płci

Typy kobiecości, typy męskości i kulturowe relacje płci (społeczne wzory interakcji między mężczyznami i kobietami)