103710

Postmodernistyczna koncepcja człowieka

Postmodernizm uznaje wielość równowartych i równoważnych zjawisk, równocześnie demaskując ich względność, szczególnie w przypadku etyki. Bauman rekonstruuje „kondycje moralną człowieka", stwierdzając, że :

•    twierdzenia dotyczące natury ludzkiej są nie tylko sprzeczne ze sobą, ale także fałszywe;

•    postępowanie moralne nie jest w swej istocie ani racjonalne ani pragmatyczne;

•    większość wyborów moralnych zawiera w sobie nieusuwalne sprzeczności;

•    nie istnieje etyczny uniwersalizm, więc reguły postępowania nie mogą być powszechne.

Zgodnie z powyższymi twierdzeniami wydaje się, że w postmodernizmie niemożliwe jest powstanie spójnej koncepcji człowieka, mimo to, powstały cztery wzorce postępowania ludzkiego:

•    spacerowicz - dąży do wolności i unika ograniczeń, stroni od trwałych i bliskich kontaktów z ludźmi, nigdzie nie zatrzymuje się na dłużej, nie angażuje się;

•    włóczęga - traktuje życie Jako kolekcję przystanków, które szybko opuszcza, odczuwa ciągły deficyt bodźców, poszukuje odmiany, równocześnie unika silnych uczuć, przyjemności upatruje w zmianie;

•    turysta - kolekcjoner wrażeń i opowieści, poszukuje nowości i inności, urzeczywistnia to na marginesie „prawdziwego życia", tzn. gdy tymczasowo opuszcza dom;

•    gracz - żyje w świecie ryzyka, jego celem jest wygrywanie, zgodnie z regułami, ale bez sympatii dla innych ludzi; gdy przegrywa nie chowa urazy do wygrywającego, każda gra jest zamkniętym epizodem, bez historii.

Powyższe wzory mają wiele cech wspólnych: deficyt bodźców, poszukiwanie wrażeń, skupienie się na przyjemności oraz zakładany krótki czas kontaktu z obiektem. Rzadko występują one w formie czystej, najczęściej mieszają się ze sobą. Bauman twierdzi, że istniały one już od dawna, jednak teraz przeszły z marginesu do centrum życia spotecznego.