62820 img017 (50)

101

Międzynarodowa ochrona praw człowieka. Zarys do zachowania równowagi między potrzebą ochrony społeczeństwa przed przestępstwami cybernetycznymi a prawami człowieka, między wolnością wypowiedzi a prawem do prywatności. W dniu 28 stycznia 2003 r. został podpisany protokół dodatkowy w sprawie ścigania wezwań do aktów rasistowskich i ksenofobicznych składanych poprzez systemy komputerowe (sygnowało 22 państwa, w tym Polska, do 25 marca 2004 r. nikt nie ratyfikował).

Konwencjami dotyczącymi praw człowieka są:

• Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności⁹⁴, która jest największym osiągnięciem Rady Europy. Została sporządzona w Rzymie 4 listopada 1950 r., a weszła w życie 8 września 1953 r. Jest to umowa międzynarodowa, która przyjęła zasadę, iż państwa ratyfikujące ją zaciągają obowiązki bez wzajemności w postaci ich przestrzegania przez inne państwa, nie tylko w płaszczyźnie horyzontalnej (międzypaństwowej), ale również wertykalnej, tzn. względem jednostek podległych jurysdykcji - zgodnie z art. 1 państwa-strony zapewniają każdemu człowiekowi, podlegającemu ich jurysdykcji, prawa i wolności określone w rozdziale I niniejszej Konwencji.

Konwencja i uzupełniające ją postanowienia zawarte w protokołach⁹⁵ zawiera szeroki katalog praw człowieka. Wymienia się:

-    prawo do życia - art. 2 i Protokół 6⁹⁶ (znosi się karę śmierci w czasie pokoju), Protokół nr 13⁹⁷ (znosi karę śmierci w każdych okolicznościach),

-    zakaz stosowania tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania - art. 3,

-    zakaz niewolnictwa i poddaństwa - art. 4,

-    prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego - art. 5 i art. 1 Protokołu nr

4⁹⁸,

-    prawo do sprawiedliwego i publicznego procesu - art. 6, art. 2, 3 i 4 Protokołu nr 7⁹⁹,

-    zakaz karania bez podstawy prawnej - art. 7,

-    prawo do prywatności - art. 8,

-    wolność myśli, sumienia i wyznania - art. 9,

-    wolność słowa (w tym wolność prasy) - art. 10,

-    wolność zgromadzeń i stowarzyszeń - art. 11,

-    prawo do zawarcia związku małżeńskiego i założenia rodziny - art. 12,

-    równość małżonków - art. 5 Protokołu nr 7,

⁹⁴    Polska podpisała Konwencję 26 listopada 1991 r., a ratyfikowała 19 stycznia 1993 r. (Tekst konwencji - Dz.U. z 1993 r., nr 61, poz. 284).

⁹⁵    Spośród dotychczas podpisanych 13 protokołów dodatkowych - protokoły 1, 4, 6, 7, 12 i 13 ustanawiają nowe prawa, a pozostałe są proceduralnymi.

⁹⁵ Został podpisany 28 kwietnia 1983 r., a wszedł w życie 1 marca 1985 r. - został ratyfikowany przez wszystkie państwa Rady Europy.

⁹⁷    Został przyjęty 3 maja 2002 r., wszedł w życie 1 lipca 2003 r. Z 45 członków Rady Europy do 25 marca 2004 r. protokołu nie podpisały: Armenia, Azerbejdżan, Rosja, zaś ratyfikowały następujące państwa: Andora, Austria, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Dania, Estonia, Gruzja, Węgry, Irlandia, Lichtenstein, Litwa, Malta, Portugalia, Rumunia, San Marino, Serbia i Czarnogóra, Słowenia, Szwecja, Szwajcaria, Ukraina, Wielka Brytania.

⁹⁸    Został podpisany 16 września 1963 r., wszedł w życie 2 maja 1968 r.

⁹⁹    Został podpisany 22 listopada 1984 r., wszedł w życie 1 marca 1985 r.